Πρόταση Πρότυπου Τοπικού Σχεδίου Πρόληψης Δασικών Πυρκαγιών
Βασικός σκοπός της παρούσας διαβούλευσης είναι η ενδυνάμωση της πρότασης του WWF Ελλάς για τη σύνταξη πρότυπων Τοπικών Σχεδίων Δράσης για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών. Στόχοι της πρότασης αυτής είναι η ενσωμάτωση της πρόληψης δασικών πυρκαγιών στον σχεδιασμό σε τοπικό επίπεδο, η καθοδήγηση των στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την εφαρμογή των σχεδίων και η εκ μέρους τους κατανόηση της απειλής η οποία προέρχεται από τις δασικές πυρκαγιές. Η διαβούλευση θα έχει διάρκεια ενός μήνα και μετά ...
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Τι είναι το Τοπικό Σχέδιο Πρόληψης Δασικών Πυρκαγιών;
Το Τοπικό Σχέδιο Πρόληψης Δασικών Πυρκαγιών (εφεξής Σχέδιο) είναι ο οδικός χάρτης των ενεργειών που στοχεύουν στη μείωση του κινδύνου δασικής πυρκαγιάς στα πλαίσια των δυνατοτήτων ενός Δήμου. Κύριοι άξονες του σχεδίου δράσης του Δήμου (όνομα Δήμου) είναι η πρόληψη και η ανάλυση του κινδύνου δασικής πυρκαγιάς, ενώ έμφαση δίνεται και στα μέσα των εμπλεκόμενων φορέων. Ταυτόχρονα, αναλύονται τα επιμέρους στάδια του επιχειρησιακού σχεδιασμού με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και του απολογισμού των δράσεων πρόληψης, ετοιμότητας, αντιμετώπισης και αποκατάστασης.
Τυχόν προηγούμενες εκδόσεις ανάλογων Σχεδίων του Δήμου (όνομα Δήμου) θα ενσωματωθούν στα αντίστοιχα Κεφάλαια ή/και Παραρτήματα του παρόντος. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση που ο Δήμος (όνομα Δήμου) έχει ήδη εκπονήσει "Σχέδιο αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών εξαιτίας δασικών πυρκαγιών" που βασίζεται στο πρότυπο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) με την κωδική ονομασία «ΙΟΛΑΟΣ»
Το παρόν Σχέδιο πρέπει να επικαιροποιείται και να εμπλουτίζεται ετησίως.
Ποιος είναι ο θεσμοθετημένος ρόλος του;
Με βάση το άρθρα 15 και 21 ν. 4662/2020 οι Δήμοι έχουν συγκεκριμένες αρμοδιότητες και αναλαμβάνουν τις κάτωθι δράσεις:
Συντονίζουν κατά χωρική αρμοδιότητα το έργο της πολιτικής προστασίας για καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης όλου του κύκλου διαχείρισης καταστροφών (πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση),
Κατευθύνουν, σε τοπικό επίπεδο, το έργο της πολιτικής προστασίας Αναλαμβάνουν κάθε αναγκαία πρωτοβουλία, ενέργεια και δράση για τη συνδρομή του Τοπικού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (εφεξής Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων σε επίπεδο αναγνώρισης, εκτίμησης και ανάλυσης της επικινδυνότητας εκδήλωσης καταστροφών.
Επίσης, βάσει του άρθρου 21 του ν. 4662/2020 προβλέπεται Τοπικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών για φυσικές, τεχνολογικές καταστροφές και λοιπές απειλές (εφεξής Τοπικό Σχέδιο) εντός της χωρικής Επικράτειας του Δήμου.
Στο Τοπικό Σχέδιο περιγράφεται η οργάνωση της αντιμετώπισης και βραχείας αποκατάστασης των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών και προσδιορίζεται το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού, υλικών και μέσων Πολιτικής Προστασίας, που μπορούν να διατεθούν. Περιλαμβάνει Γενικό Μέρος με διατάξεις που έχουν εφαρμογή σε κάθε καταστροφή και Παραρτήματα, τα οποία εξειδικεύουν τις διατάξεις του Γενικού Μέρους για καταστροφές σχετιζόμενους με ειδικούς κινδύνους. Το Τοπικό Σχέδιο είναι εναρμονισμένο με τα Γενικά Σχέδια της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και τις σχετικές οδηγίες σχεδίασης της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και υποβάλλεται στην Εκτελεστική Επιτροπή του Δήμου, η οποία και το εισηγείται προς το Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο το εγκρίνει, μετά τη σύμφωνη γνώμη της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Έγκριση από το Δημοτικό Συμβούλιο και έναρξη ισχύος του παρόντος Σχεδίου.
Η ισχύς του παρόντος Τοπικού Σχεδίου Πρόληψης Δασικών Πυρκαγιών του Δήμου (όνομα Δήμου) αρχίζει από την ημερομηνία έγκρισης από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Ημερομηνία έγκρισης από το Δημοτικό Συμβούλιο:
Υπογραφή Δημάρχου:
Με την έγκριση του παρόντος τα παλαιότερα σχέδια παύουν να ισχύουν.
1. Νομοθετικό πλαίσιο
Τα ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που σχετίζεται με την πρόληψη δασικών πυρκαγιών στα πλαίσια των Δήμων αφορά κατά κύριο λόγο τους κάτωθι Νόμους, Διατάξεις και Εγκυκλίους:
(α) Νόμος 3013/2002 (Αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας και λοιπές διατάξεις).
(β) ΥΑ 1299/2003 - ΦΕΚ Β΄423/7-4-2003 (Έγκριση Υπουργού Εσωτερικών του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη "Ξενοκράτης").
(γ) Νόμος 3613/2007 (Ρυθμίσεις θεμάτων Ανεξάρτητων Αρχών, Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης και λοιπών ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών).
(δ) Νόμος 3852/2010 (Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης).
(ε) Νόμος 4029/2011 (Εθελοντισμός στο Λιμενικό Σώμα, Ελληνική Ακτοφυλακή και στο Πυροσβεστικό Σώμα και άλλες διατάξεις).
(στ) Πυροσβεστικές Διατάξεις υπ' αριθ. 9/2021, 19/2020, 20/2023.
(ζ) Υπόδειγμα κανονισμού λειτουργίας των Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας των Δήμων της χώρας (υπ. αριθμ. 9032/14-12-2016 έγγραφο της ΓΓΠΠ).
(η) 4η έκδοση του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών με την κωδική ονομασία «ΙΟΛΑΟΣ», στα πλαίσια του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη «Ξενοκράτης» (υπ. αριθμ. 3480/11-05-2020 έγγραφο της ΓΓΠΠ).
(θ) Νόμος 4662/2020 (Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού και άλλες διατάξεις).
(ι) Έργα και μέτρα πρόληψης για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών – Προπαρασκευαστικές δράσεις εμπλεκομένων φορέων (υπ. αριθμ. 2902/27-04-2022 έγγραφο της ΓΓΠΠ).
2. Οι αρμοδιότητες και οι δυνατότητες των Δήμων στα πλαίσια της διαχείρισης δασικών πυρκαγιών
Οι αρμοδιότητες και οι δυνατότητες των Δήμων, όπως αυτές ορίζονται στην ισχύουσα Νομοθεσία, έχουν ως εξής:
(α) Ν. 3013/2002: (Αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας και λοιπές διατάξεις)
Άρθρο 13: Οι Δήμαρχοι και οι Πρόεδροι Κοινοτήτων έχουν τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
- Συντονίζουν και επιβλέπουν το έργο της Πολιτικής Προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών που συμβαίνουν εντός των διοικητικών ορίων τους.
- Έχουν την ευθύνη εφαρμογής του ετήσιου εθνικού σχεδιασμού πολιτικής προστασίας, κατά το σκέλος που τα οικεία περιφερειακά προγράμματα, μέτρα και δράσεις έχουν τοπικό χαρακτήρα αναφορικά με τους αντίστοιχους Ο.Τ.Α.
- Διατυπώνουν εισήγηση για το σχεδιασμό πολιτικής προστασίας του Ο.Τ.Α., η οποία υποβάλλεται στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας για τη διαμόρφωση σχετικής πρότασης, προς τον ΓΓΠΠ.
- Έχουν την ευθύνη της διάθεσης και του συντονισμού δράσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών εντός των ορίων του οικείου Ο.Τ.Α.
Σε όλους τους δήμους, λειτουργεί, στο πλαίσιο της υπάρχουσας οργανικής διάρθρωσης, Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας, οι αρμοδιότητες του οποίου συναρτώνται με την εξασφάλιση της αναγκαίας οργάνωσης και υποδομής προς λήψη μέτρων πολιτικής προστασίας.
Στην έδρα κάθε δήμου συνιστάται Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ) (βλ. ν. 3013/2002, Άρθρο 13, παρ. 3β-δ και Υ.Α. 1299/2003 για σύνθεση μελών ΣΤΟ και λοιπές πληροφορίες)
(β) Υπουργική Απόφαση 1299/2003 - ΦΕΚ Β΄423/7-4-2003Έγκριση Υπουργού Εσωτερικών του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη "Ξενοκράτης"
Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (αρμοδιότητες των οποίων έχουν μεταφερθεί στους Ο.Τ.Α.)
(βα) Παρ. 1: Συντάσσουν σχέδια αντιμετώπισης κινδύνων από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές, όπως αυτές φαίνονται στην προσθήκη 2 του παραρτήματος Α του παρόντος σχεδίου, με βάση τις οδηγίες σχεδίασης του παραρτήματος ΣΤ και τις λοιπές οδηγίες των αρμοδίων Υπουργείων και της Περιφέρειας.
(ββ) Παρ. 13. Κοινοποιούν τα επί μέρους σχέδια αντιμετώπισης καταστροφών σε όλες τις αρμόδιες για σχεδίαση και αντιμετώπιση καταστροφών υπηρεσίες και Πρωτοβάθμιους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να εναρμονίσουν τα δικά τους σχέδια ενεργειών.
(βγ) Παρ. 15: Χαρτογραφούν στη ζώνη ευθύνης τους τις περιοχές υψηλού κινδύνου, από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές, με σκοπό την υποβοήθηση στη σχεδίαση, στον καθορισμό των προληπτικών μέτρων και στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των καταστάσεων.
(γ) Ν. 3852/2010 (Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης)
Οι Δήμοι έχουν τις εξής πρόσθετες αρμοδιότητες αναφορικά με τις δασικές πυρκαγιές:
(γα) Άρθρο 63: Εισηγούνται, μέσω των εκτελεστικών επιτροπών, τα σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και φυσικών καταστροφών, σε εναρμόνιση με τα αντίστοιχα σχέδια της περιφέρειας και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
(γβ) Άρθρο 94: Μεριμνούν, σύμφωνα με τις ισχύουσες πυροσβεστικές διατάξεις, για την τήρηση των υποχρεώσεων αφαίρεσης της βλάστησης, από τους ιδιοκτήτες, νομείς, και επικαρπωτές, των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται εντός πόλεων, κωμοπόλεων και οικισμών και σε απόσταση μέχρι 100 μέτρων από τα όριά τους. Επίσης είναι υποχρεωτικός η αυτεπάγγελτη αφαίρεση της βλάστησης από το Δήμο, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων. Σε βάρος εκείνων που δεν συμμορφώνονται επιβάλλεται πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών, ανά τετραγωνικό μέτρο του οικείου χώρου, το οποίο και αποτελεί έσοδο του οικείου δήμου, βεβαιούται εις βάρος τους η ισόποση σχετική δαπάνη του δήμου για την αφαίρεση της βλάστησης και υποβάλλεται μήνυση για το αδίκημα του άρθρου 433 του Ποινικού Κώδικα.
(γγ) Άρθρο 94: Έχουν τη δυνατότητα παραχώρησης χρήσης δημοτικών ακινήτων ή την καταβολή του μισθώματος προς κάλυψη στεγαστικών αναγκών της πυροσβεστικής υπηρεσίας.
(γδ) Άρθρο 94: Έχουν την αρμοδιότητα για τη μελέτη και εκτέλεση έργων τεχνικής υποδομής, τοπικής σημασίας, που αφορούν στη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία και ιδίως αυτών που σχετίζονται με την αγροτική οδοποιία, την κατασκευή λιμνοδεξαμενών, τα έργα βελτίωσης βοσκοτόπων και τα εγγειοβελτιωτικά έργα.
(γε) Άρθρο 94: Έχουν τη δυνατότητα παραχώρησης χρήσης δημοτικών ακινήτων ή την καταβολή του μισθώματος προς κάλυψη στεγαστικών αναγκών της πυροσβεστικής υπηρεσίας.
(δ) Ν. 3613/2007 (Ρυθμίσεις θεμάτων Ανεξάρτητων Αρχών, Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης και λοιπών ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών).
Άρθρο 18: Η οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών από μία περιοχή για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους από εξελισσόμενη ή από επικείμενη καταστροφή εντάσσεται στις δράσεις Πολιτικής Προστασίας. Η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους Δημάρχων και Προέδρων Κοινοτήτων, οι οποίοι έχουν το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο. Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα Δήμο ή Κοινότητα, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Νομάρχη. Στις περιπτώσεις του άρθρου 2 παρ. 3 Ν 3613/2007 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 1 περιπτώσεις β΄, γ΄ και δ΄ του Ν 3613/2007, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή τον Γενικό Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας και εκτελείται από τους αρμόδιους Νομάρχες, Δημάρχους και Προέδρους Κοινοτήτων. Η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής. Επικαιροποιήσεις του παρόντος υπάρχουν στον ν. 4662/2020 (βλ. παρακάτω).
(ε) Ν. 4555/2018 (Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης)
Άρθρο 83 (Αντικαθιστά το Άρθρο 82 του ν. 3852/2010): Ο πρόεδρος της κοινότητας έως και τριακοσίων (300) κατοίκων, (…) γ) μεριμνά για την καλή κατάσταση του δικτύου εσωτερικής και αγροτικής οδοποιίας της κοινότητας, εποπτεύοντας τις εργασίες συντήρησης και υποβάλλοντας προς την τεχνική υπηρεσία δια του αρμόδιου αντιδημάρχου, σχετικό υπόμνημα όπου αναγράφεται το είδος των εργασιών, ο τόπος και ο χρόνος που έγιναν αυτές, (...) ε) λαμβάνει μέτρα για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών επείγοντος χαρακτήρα στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης και σε εξαιρετικές περιπτώσεις αναθέτει την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης ζημιών μικρής κλίμακας εάν από την καθυστέρηση αποκατάστασης δημιουργείται άμεσος κίνδυνος για την επαρκή υδροδότηση της κοινότητας, ενημερώνοντας εγγράφως για το λόγο αυτόν τον αρμόδιο αντιδήμαρχο ή τον πρόεδρο της ΔΕΥΑ,(...) θ) καταγράφει τα μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και είναι υπεύθυνος της ομάδας πυρασφάλειας της κοινότητας. Για την κατάρτιση του σχεδίου πρόληψης πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών συνεργάζεται με τα αρμόδια όργανα του δήμουενώ κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων αντιμετώπισης πυρκαγιών ή φυσικών καταστροφών τίθεται στη διάθεση των αρμοδίων αρχών, (...) ιδ) προωθεί τον εθελοντισμό και συνεργάζεται με ομάδες εθελοντών για την εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινότητας.
(στ) Ν. 4662/2020 (Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού και άλλες διατάξεις). Ο Νόμος εξειδικεύει τα εργαλεία και τα όργανα σε κάθε επίπεδο που σχετίζονται με την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών (εθνικό, περιφερειακό και δήμων – για αυτό βλ. παρακάτω) και σε ό,τι αφορά το τοπικό επίπεδο των δήμων προβλέπει τα εξής όργανα και εργαλεία σχεδιασμού.
Άρθρο 15 - Τοπικά Επιχειρησιακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.):
Σε κάθε Δήμο της Ελληνικής Επικράτειας συστήνονται Τοπικά Επιχειρησιακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.), τα οποία συμβάλλουν στην εκπλήρωση των σκοπών της επιχειρησιακής αποστολής των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας. Τα Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π. ενεργοποιούνται σε όλες τις φάσεις του κύκλου καταστροφής και συγκροτούνται με απόφαση του Δημάρχου, αποτελούμενα από τα εξής μέλη:
- Τον Δήμαρχο, ως Πρόεδρο.
- Τον Αντιδήμαρχο Πολιτικής Προστασίας ή τον Εντεταλμένο Σύμβουλο Πολιτικής Προστασίας, ο οποίος, σε περίπτωση απουσίας ή νομίμου κωλύματος του Προέδρου, τον αναπληρώνει.
- Τον Προϊστάμενο του Αυτοτελούς Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου.
- Τον Διοικητή της Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού.
- Τον Διοικητή της κατά τόπο Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ή Πυροσβεστικού Κλιμακίου ή Πυροσβεστικού Σταθμού.
- Τον Διοικητή του κατά τόπο αρμόδιου Αστυνομικού Τμήματος.
- Τον Διοικητή της κατά τόπο αρμόδιας Λιμενικής Αρχής.
- Τους Διοικητές των μονάδων Υγείας του Δήμου.
- Τον ανώτερο Διοικητή φρουράς ή τον νόμιμο αντικαταστάτη του.
- Τον εκπρόσωπο του Ε.Κ.Α.Β.
- Τον Προϊστάμενο της οικείας Δασικής Υπηρεσίας (Διεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών).
- Τον Προϊστάμενο Διεύθυνσης ή Τμήματος της Δημοτικής Αστυνομίας.
Με απόφαση του Δημάρχου δύναται να καλούνται στις συνεδριάσεις των Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π., στελέχη όλων των κυβερνητικών, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, εταιρειών κοινής ωφέλειας, παραχώρησης έργων υποδομής, εποπτευόμενων φορέων του Δημοσίου, ή στελέχη λοιπών φορέων της χωρικής του αρμοδιότητας.
Λοιπά οργανωτικά, λειτουργικά και τεχνικά θέματα των Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π., καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια ρυθμίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.
Άρθρο 21: Αυτοτελή Τμήματα Πολιτικής Προστασίας
Στους Δήμους συστήνεται Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας, υπαγόμενο απευθείας στον Δήμαρχο, το οποίο στελεχώνεται με προσωπικό αποκλειστικής απασχόλησης επί θεμάτων Πολιτικής Προστασίας και έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
- Συντονίζει κατά χωρική αρμοδιότητα το έργο της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών, σύμφωνα με τις μεθόδους οργάνωσης, τα όργανα και την κατανομή αρμοδιοτήτων που προβλέπονται στις διατάξεις του παρόντος.
- Παρέχει την αναγκαία συνδρομή στη δράση των Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π..
- Προγραμματίζει και υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για ζητήματα πολιτικής προστασίας.
- Αναλαμβάνει κάθε αναγκαία πρωτοβουλία, ενέργεια και δράση για τη συνδρομή του Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π. και των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων σε επίπεδο αναγνώρισης, εκτίμησης και ανάλυσης της επικινδυνότητας εκδήλωσης καταστροφών.
- Με αποκλειστική ευθύνη του οικείου Δημάρχου συντάσσεται, υποχρεωτικά εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος, Τοπικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών για φυσικές, τεχνολογικές καταστροφές και λοιπές απειλές εντός της χωρικής Επικράτειας του Δήμου. Στο Τοπικό Σχέδιο περιγράφεται η οργάνωση της αντιμετώπισης και βραχείας αποκατάστασης των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών και προσδιορίζεται το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού, υλικών και μέσων Πολιτικής Προστασίας, που μπορούν να διατεθούν. Περιλαμβάνει Γενικό Μέρος με διατάξεις που έχουν εφαρμογή σε κάθε καταστροφή και Παραρτήματα, τα οποία εξειδικεύουν τις διατάξεις του Γενικού Μέρους για καταστροφές σχετιζόμενους με ειδικούς κινδύνους. Το Τοπικό Σχέδιο είναι εναρμονισμένο με τα Γενικά Σχέδια της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και τις σχετικές οδηγίες σχεδίασης της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και υποβάλλεται στην Εκτελεστική Επιτροπή του Δήμου, η οποία και το εισηγείται προς το Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο το εγκρίνει, μετά τη σύμφωνη γνώμη της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
- Συμβάλλει στην υλοποίηση των προγραμμάτων εκπαίδευσης της Ακαδημίας Πολιτικής Προστασίας σε θέματα πολιτικής προστασίας και συμμετέχει σε ασκήσεις, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και άλλους όμορους Δήμους, με σκοπό την αξιολόγηση απόδοσης των ανωτέρω Σχεδίων.
- Τηρεί και κοινοποιεί σε μηνιαία βάση στον Περιφερειακό Συντονιστή επικαιροποιημένη κατάσταση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού, των μέσων και υλικών πολιτικής προστασίας, παρακολουθώντας το επίπεδο ετοιμότητάς τους, σύμφωνα με τις οδηγίες του. Στην κατάσταση αυτή συμπεριλαμβάνεται το ανθρώπινο δυναμικό, υλικά και μέσα που διατίθενται εκτός Δήμου για την παροχή υποστήριξης σε καταστάσεις επιπέδου έκτακτης ανάγκης «Επιπέδου 4» (Red Code).
Υποβάλλει, λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες οδηγίες του Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π., εισηγήσεις:
- Στον Δήμο για την κατάρτιση του οικείου προϋπολογισμού πολιτικής προστασίας και την αξιοποίηση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ενίσχυσης.
- Στο Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π. για την κατάρτιση του Τοπικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας.
- Παρέχει γραμματειακή υποστήριξη στο Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π..
- Συνάπτει μνημόνια συνεργασίας παροχής υπηρεσιών, υλικών και μέσων με ιδιωτικούς φορείς.
Σε Δήμους κάτω των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων, δύναται, κατ’ εξαίρεση, να συστήνεται Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας.
Με προεδρικό διάταγμα, το οποίο εκδίδεται εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος, μετά από πρόταση των Υπουργών Οικονομικών, Προστασίας του Πολίτη και Εσωτερικών, καθορίζονται οι οργανικές θέσεις, οι ειδικότητες, τα περιγράμματα θέσεων με βάση τον εκάστοτε Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.), η διαδικασία πρόσληψης, τα κριτήρια στελέχωσης των Αυτοτελών Τμημάτων Πολιτικής Προστασίας και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
Σημείωση: Στην εγκύκλιο υπ’ αριθμ. πρωτ. 2902/27.04.2022 της ΓΓΠΠ με θέμα “Έργα και μέτρα πρόληψης για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών - Προπαρασκευαστικές δράσεις εμπλεκομένων φορέων” (ΑΔΑ ΨΝΛΔ46ΝΠΙΘ-Μ57) αναφέρονται τα εξής:
«Τέλος, διευκρινίζεται ότι με βάση την Απόφαση 8778/14-03-2020 του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας (ΑΔΑ: ΩΑΨΝ46ΜΤΛΒ-ΛΧΦ) σύμφωνα με την οποία αποφασίστηκε η αναβίωση ή εξακολούθηση λειτουργίας επιχειρησιακών και διοικητικών δομών, λειτουργιών και οργάνων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και άλλων οργάνων, σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας τους προ της δημοσίευσης του ν.4662/2020, και μέχρι την έκδοση των κανονιστικών πράξεων της διοίκησης του ως άνω νόμου, και ότι δεν έχουν εκδοθεί οι σχετικές κανονιστικές πράξεις για τα οργανωτικά, λειτουργικά και τεχνικά θέματα των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (Π.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) και των Τοπικών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) των άρθρων 13 και 15 του ν.4662/2020 δεν είναι δυνατή η σύσταση και λειτουργία των Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π. και τα Συντονιστικά Τοπικά Όργανα (ΣΤΟ) των Δήμων (του άρθ 13 παρ.3 ν.3013/2002), εξακολουθούν να λειτουργούν σύμφωνα με το 9032/14-12-2016 έγγραφό μας «Υπόδειγμα Κανονισμού Λειτουργίας Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας των Δήμων της Χώρας».
Άρθρο 23: Η ανάλυση κινδύνων και απειλών, όπως περιλαμβάνονται στην Εθνική Βάση Δεδομένων, αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την εκπόνηση και υλοποίηση τόσο των Γενικών Σχεδίων Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών, εφεξής Γενικών Σχεδίων, όσο και για την κατάρτιση του Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας στο πλαίσιο της Εθνικής Πολιτικής Μείωσης Κινδύνου Καταστροφών. Σύμφωνα με την ανάλυση του προηγούμενου εδαφίου καθορίζεται και το πλαίσιο των κατευθύνσεων και οδηγιών του Εθνικού Μηχανισμού, τόσο προς τα όργανα και τους φορείς που έχουν την ευθύνη του επιχειρησιακού σχεδιασμού, όσο και προς τους πολίτες.
Μετά την υλοποίηση του Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας σχεδιάζεται και πραγματοποιείται πρόγραμμα εκπαίδευσης και ασκήσεων για κάθε κίνδυνο με τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων.
Τα Γενικά Σχέδια καταρτίζονται κεντρικά από τη Διεύθυνση Σχεδιασμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Διεύθυνσης Συντονισμού της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και εγκρίνονται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Τα αντίστοιχα Περιφερειακά και Τοπικά Σχέδια καταρτίζονται από την Αυτοτελή Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών και τα Αυτοτελή Τμήματα Πολιτικής Προστασίας των Δήμων, αντίστοιχα.
Στα Περιφερειακά και Τοπικά Σχέδια των Περιφερειών και των Δήμων, όπως αυτά ορίζονται στην περίπτωση ε΄ της παραγράφου 1 των άρθρων 20 και 21 του παρόντος, αντίστοιχα, συμπεριλαμβάνονται Ειδικά Σχέδια για την προληπτική οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών, τα οποία καταρτίζονται με τη συνδρομή των κατά τόπους αρμοδίων αστυνομικών, πυροσβεστικών, υγειονομικών και λιμενικών αρχών. Ειδικότερα, τα ανωτέρω σχέδια περιλαμβάνουν, ιδίως:
- Διαδικασίες για τη λήψη απόφασης οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους, από εν εξελίξει ή από επαπειλούμενο κίνδυνο ή απειλή.
- Εναλλακτικές οδεύσεις απομάκρυνσης και μέτρα εξασφάλισής της, όπως ενδεικτικά η προσωρινή μονοδρόμηση οδών διπλής κατεύθυνσης.
- Τρόπους και δυνατότητες μεταφοράς πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς.
- Διαδικασίες για την ενημέρωση του κοινού πριν και κατά τη διάρκεια της οργανωμένης απομάκρυνσης, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με κινητικές δυσκολίες ή ειδικές ανάγκες.
- Δράσεις για την εύρεση θέσεων κατάλληλων χώρων υποδοχής, προσωρινής καταφυγής, στέγασης και παροχής διοικητικής μέριμνας.
Άρθρο 27: Η οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών από μια περιοχή (ολική ή μερική) αποτελεί προληπτικό μέτρο πολιτικής προστασίας και οργανώνεται για την προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών, όταν τεκμηριωμένα μία περιοχή εκτιμάται ότι, απειλείται από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή και ο κίνδυνος λόγω της παραμονής των πολιτών σε αυτή είναι σοβαρός.
Η απόφαση για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών λαμβάνεται, σύμφωνα με το άρθρο 29 και σύμφωνα με το κείμενο θεσμικό πλαίσιο, τις κατευθυντήριες οδηγίες, εγκυκλίους και κανονιστικές πράξεις της διοίκησης αναφορικά με αυτή και το οποίο παραμένει σε ισχύ και μετά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Τυχόν ειδικότερα ζητήματα, που δεν συμπεριλαμβάνονται στα ανωτέρω, ρυθμίζονται με κοινή απόφαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και των εκάστοτε συναρμόδιων Υπουργών, μετά από εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Για το θέμα αυτό έχει εκδοθεί και η αρ. πρωτ. Α1161/18-4-2023 εγκύκλιος (ΑΔΑ: 6PMI46ΝΠΙΘ-738) με σχετικές οδηγίες.
Άρθρο 39: Στην Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας (Α.ΠΟ.Π.) εισάγονται, για θεωρητική και πρακτική πιστοποιημένη κατάρτιση, εκπαίδευση και μετεκπαίδευση στις νέες εξελίξεις στους τομείς της Πολιτικής Προστασίας και της διαχείρισης κρίσεων, εθελοντές πολιτικής προστασίας, στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας και, υποχρεωτικώς, υπάλληλοι των Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού και δημόσιων φορέων που εμπλέκονται στην πολιτική προστασία, μετά από σχετική πρόσκληση του Διοικητή της Ακαδημίας Πολιτικής Προστασίας, στην οποία καθορίζονται ο αριθμός των θέσεων και τα κριτήρια επιλογής, κατόπιν εισήγησης της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.
Άρθρο 54 (αφορά σε δράσεις πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης): Για την αντιμετώπιση κατεπειγουσών εποχικών ή πρόσκαιρων αναγκών, στις κατ΄ εξαίρεση, στο εδάφιο β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 206 του ν. 3584/2007 (ΦΕΚ Α΄ 143), προβλεπόμενες περιπτώσεις πρόσληψης από τους Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού, προσωπικού με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου διάρκειας που δεν υπερβαίνει τους τέσσερις (4) μήνες σε συνολικό διάστημα δώδεκα (12) μηνών, περιλαμβάνονται και οι χειριστές μηχανημάτων έργου.
Άρθρο 65: Οι Εθελοντές Πολιτικής Προστασίας, που υπηρετούν ως υπάλληλοι του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., κρατικών Ν.Π.Ι.Δ., Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού ή εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και κινητοποιηθούν, απασχοληθούν ή αξιοποιηθούν με την ιδιότητά τους ως Εθελοντές στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, δικαιούνται υποχρεωτικής, ισόχρονης άδειας απουσίας από την κύρια απασχόλησή τους, η οποία δεν συνυπολογίζεται στον συνολικό χρόνο της προβλεπόμενης κανονικής ετήσιας άδειας. Για τη λήψη της εν λόγω άδειας, απαιτείται η χορήγηση βεβαίωσης του κατά τόπο Περιφερειακού Συντονιστή Πολιτικής Προστασίας, στην οποία θα περιγράφονται με σαφήνεια ο χρόνος απασχόλησης και η φύση των ανατεθειμένων καθηκόντων.
Άρθρο 68: Οι Εθελοντικές Οργανώσεις που ενισχύονται από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας δεν δύναται να λάβουν έτερους πόρους από άλλους φορείς του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Είδη ρουχισμού και υπόδησης δύνανται να παραχωρούνται σε αυτούς από ίδιους πόρους των Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού.
Άρθρο 84: Το Τμήμα Οργάνωσης και Εθελοντισμού του Πυροσβεστικού Σώματος είναι αρμόδιο για τη μέριμνα, σε συνεργασία με τους Ο.Τ.Α. που εκδηλώνουν ενδιαφέρον, για την ίδρυση, προαγωγή, υποβιβασμό ή κατάργηση Εθελοντικών Πυροσβεστικών Σταθμών και Κλιμακίων και την έκδοση διαταγών και οδηγιών για την εύρυθμη λειτουργία τους. Επίσης, είναι αρμόδιο για τη μέριμνα, σε συνεργασία με τους οικείους Ο.Τ.Α., για τη στέγαση και τον εξοπλισμό των Εθελοντικών Πυροσβεστικών Υπηρεσιών με τα αναγκαία μέσα και υλικά.
Άρθρο 180: Με δαπάνη των οικείων Ο.Τ.Α. και ύστερα από έγκριση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, είναι δυνατή η χορήγηση καυσίμων στις Εθελοντικές Πυροσβεστικές Υπηρεσίες.
(η) Ν. 5073_2023 (ΦΕΚ A΄ 78/28.03.2023), Άρθρο 266 και και Πυροσβεστική Διάταξη 20/2023 (ΦΕΚ Β΄ 2549/19.04.2023). Καθαρισμός χώρων για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της - Αντικατάσταση υποπερ. 26 περ. β παρ. Ι άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
Η υποπερ. 26 της περ. β’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114), περί αρμοδιοτήτων των δήμων στον τομέα του περιβάλλοντος, αντικαθίσταται ως εξής: «26. με τη μέριμνα των Δήμων σχετικά με την εκπλήρωση της υποχρέωσης των ιδιοκτητών, νομέων, επικαρπωτών, μισθωτών και υπομισθωτών (α) οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, (β) οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται σε περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, (γ) εκτάσεων που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των περ. "(α)" και "(β)" του παρόντος άρθρου και (δ) εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, να προβαίνουν σε καθαρισμό των ανωτέρω χώρων κατά το χρονικό διάστημα από την 1η μέχρι την 30η Απριλίου εκάστου έτους και τη συντήρηση αυτού καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της. Ο οικείος Δήμος προβαίνει στην ενημέρωση των υπόχρεων, για το περιεχόμενο της παρούσας και ειδικότερα της υποχρέωσης καθαρισμού μέχρι 31η Μαρτίου εκάστου έτους με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως ενδεικτικά με ανάρτηση στην ιστοσελίδα και στον πίνακα ανακοινώσεων του οικείου Δήμου, αποστολή ενημερωτικού υλικού στην ταχυδρομική ή ηλεκτρονική διεύθυνση του υπόχρεου ή τυχόν αντικλήτού του, ενημερώσεις στα καταστήματα του Δήμου ή των Δημοτικών Διαμερισμάτων, σε τοπικούς φορείς και συλλόγους, σε συνεργασία με την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ειδικά κατά την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, η ενημέρωση των υπόχρεων λαμβάνει χώρα έως την 28 Απριλίου. Η ως άνω μέριμνα, περιλαμβάνει την εξέταση σχετικών καταγγελιών, την αυτεπάγγελτη αυτοψία και την επιβολή προστίμου κατά την παρούσα. Ο οικείος δήμος, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, μεριμνά για τη διενέργεια αυτοψίας. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, επιβάλλεται ή καταλογίζεται αντίστοιχα εξ ολοκλήρου στον/στους υπόχρεους από τον οικείο Δήμο: α. πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ, β. δαπάνη του αυτεπάγγελτου καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών. Εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την επίδοση, θυροκόλληση ή κοινοποίηση της Πράξης Επιβολής Προστίμου, ο παραβάτης δύναται να υποβάλλει έγγραφη ένσταση στον οικείο Δήμο, παρελθούσης δε άπρακτης της ως άνω προθεσμίας και εφόσον η υποβαλλόμενη ένσταση δεν έχει γίνει αποδεκτή, το επιβληθέν πρόστιμο οριστικοποιείται. Στην περίπτωση συμμόρφωσης εντός της άνω προθεσμίας με την υποχρέωση καθαρισμού, ο οικείος Δήμος εκδίδει απόφαση μείωσης έως και 50% του προς επιβολή προστίμου. Η δαπάνη και το πρόστιμο αποτελούν έσοδα του οικείου Δήμου και εισπράττονται σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις. Μετά το πέρας της δεκαήμερης προθεσμίας ή εφόσον έχει υποβληθεί ένσταση η οποία δεν έχει γίνει αποδεκτή, ο οικείος Δήμος υποχρεούται εντός πέντε (5) ημερών σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων αυτών, κατά προτεραιότητα βάσει του κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς. Ειδικά για περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων για καθαρισμό τους, ο οικείος Δήμος, ταυτόχρονα με την επιβολή του προστίμου, αιτείται προς την κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς και βάσει αυτής, υποχρεούται σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων για την άρση του κινδύνου (Παράρτημα Γ’). Σε περίπτωση μη ανεύρεσης των στοιχείων των υπόχρεων, ακολουθείται η διαδικασία των προηγούμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου εξαιρουμένης της διαδικασίας επιβολής προστίμου και των προθεσμιών που αναφέρονται σε αυτήν. Για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους της παρ. 4 του άρθρου 5 της παρούσας, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, κατόπιν αίτησης του οικείου δήμου, προβαίνει στην διενέργεια αυτοψίας (Παράρτημα Γ’) με αξιολόγηση των χαρακτηριστικών παραμέτρων της περιοχής επιρροής του χώρου λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά, τις κλιματολογικές συνθήκες, τη συχνότητα συμβάντων πυρκαγιάς, την κλίση, τη βλάστηση και τη φυτική καύσιμη ύλη του χώρου και της ευρύτερης περιοχής, την πυκνότητα του δομημένου περιβάλλοντος τις υποδομές και δίκτυα, τη γειτνίαση με ευαίσθητες εγκαταστάσεις (όπως ενδεικτικά νοσοκομεία, σχολεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων κ.λπ.), καθώς και με δάση, δασικές εκτάσεις, πάρκα, άλση κ.λπ.Ο οικείος Δήμος μετά την έκδοση της βεβαίωσης συνδρομής υψηλού κινδύνου από την Πυροσβεστική Υπηρεσία υποχρεούται, κατά τους ορισμούς του άρθρου 5 της παρούσας, σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό του χώρου για την άρση του κινδύνου με την συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας, εφόσον απαιτηθεί. Σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος βεβαιώνεται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία προς τον οικείο Δήμο, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση της διαδικασίας του άρθρου 5 της παρούσας, ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός από τον οικείο Δήμο προς το σκοπό άμεσης άρσης του κινδύνου (Παράρτημα Δ’). Για τη διαπίστωση της επείγουσας περίπτωσης και της συνδρομής άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της, η Πυροσβεστική Υπηρεσία λαμβάνει υπόψη τα κριτήρια που ενδεικνύουν τον επείγοντα χαρακτήρα και την ιδιαίτερα υψηλή επικινδυνότητα, όπως είναι ενδεικτικά (α) ο δείκτης επικινδυνότητας 4 (πολύ υψηλός) ή 5 (κατάσταση συναγερμού), σύμφωνα με τον Ημερήσιο Χάρτη πρόβλεψης Κινδύνου πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, (β) η σε εξέλιξη πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή, (γ) τα Τακτικά και τα Έκτακτα Δελτία Επιδείνωσης Καιρού ή τα Έκτακτα Δελτία Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων, σύμφωνα με τα οποία, οι μετεωρολογικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την εκδήλωση ή την εξάπλωση πυρκαγιάς στην περιοχή το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη, εφόσον κρίνει απαραίτητο, και τα κριτήρια που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.
3. Ετήσιος Σχεδιασμός – Αντιπυρική περίοδος
Ο ετήσιος σχεδιασμός αντιπυρικής προστασίας περιλαμβάνει 2 περιόδους, που χρονικά καθορίζονται ως εξής (Πίνακας Α.1):
Αντιπυρική περίοδος, με διάρκεια από 1η Μαΐου μέχρι 31η Οκτωβρίου. Η περίοδος αυτή προσδιορίζεται με την ΚΥΑ 12030Φ.109.1/1999
(ΦΕΚ Β΄ 713/19-5-1999).
Περίοδος Σχεδιασμού Αποκατάστασης και Πρόληψης, με διάρκεια από 1ης Νοεμβρίου μέχρι 30ης Απριλίου του επόμενου έτους.
Τα ανωτέρω ισχύουν εφόσον δεν υπάρχει διαφοροποίηση της Αντιπυρικής περιόδου μετά από ανάλογη ανακοίνωση της Γ.Γ.Π.Π.
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ
Αντιπυρική Μάιος-Οκτώβριος Κεφάλαια Ε, ΣΤ
Σχεδιασμού
Αποκατάστασης Νοέμβριος-Οκτώβριος Κεφάλαια Β,Γ,Δ,Ε,Ζ
και Πρόληψης
Πίνακας Α.1:Ετήσιος σχεδιασμός και παραπομπές στα αντίστοιχα κεφάλαια του Σχεδίου.
Β. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
Στην πρόληψη των δασικών (ή/και αγροδασικών) πυρκαγιών περιλαμβάνεται πληθώρα ενεργειών και προσπαθειών, μεταξύ αυτών η διαχείριση της βλάστησης (δηλαδή των δασικών καυσίμων), η ανάπτυξη και συντήρηση υποδομών, και η ενημέρωση και κατάρτιση των πολιτών για το φαινόμενο. Η εκτίμηση της έκθεσης των ανθρώπων και των οικισμών στις αγροδασικές πυρκαγιές και της διακινδύνευσής τους, συχνά απαιτεί την εφαρμογή πολύπλοκων μεθόδων και προσεγγίσεων (Finney 2005, Finney et al 2011, Gai et al. 2011, Scott et al. 2013, Mallinis et al. 2016, Alcasena et al. 2019a, Alcasena 2019b, Ricci et al 2021) που μεταξύ πολλών άλλων περιλαμβάνουν, την ιστορική και χωρική διάσταση του φαινομένου (Chuvieco et al 2010) όπως τις περιοχές ή/και τις εποχές του έτους στις οποίες συνήθως ξεκινούν οι πυρκαγιές. Κατά τις προσπάθειες ανάπτυξης σχετικών μεθοδολογιών, συνήθως αξιολογούνται καλές πρακτικές (best practices), πολιτικές (policies) και διαδικασίες (procedures) από τη διεθνή βιβλιογραφία (United Nations Environment Programme 2022) και αξιοποιούνται σχετικά εργαλεία. Η αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσης οδηγεί στην επιλογή και εφαρμογή των κατάλληλων στρατηγικών, επιτρέποντας επιπλέον τη διαρκή βελτίωση των σχετικών αποφάσεων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τοπίου (Moore 2019).
Η πολυπλοκότητα των οικοσυστημάτων και οι κοινωνικές διαστάσεις του προβλήματος πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη χάραξη στρατηγικής που χρειάζεται να ενσωματώνει πληροφορίες για το τοπίο, το ιστορικό των δασικών πυρκαγιών, τις παραδοσιακές πρακτικές διαχείρισης της βλάστησης με φωτιά, τις τοπικές συνήθειες καθώς και προβλέψεις για τις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες (Gillson et al. 2019).
Η σωστή κατάρτιση του παρόντος Σχεδίου βασίζεται στη συγκέντρωση και καταγραφή μιας σειράς βασικών δεδομένων, που αποτελούν τις παραμέτρους για τον προληπτικό σχεδιασμό. Η ποιότητα, η πληρότητα και η τακτική επικαιροποίηση των δεδομένων αυτών από διάφορους φορείς, καθορίζουν την ποιότητα και επάρκεια του Σχεδίου.
Τα Τοπικά Σχέδια για τις δασικές πυρκαγιές περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό στοχευμένων χωρικά μέτρων πρόληψης, ετοιμότητας και αποκατάστασης τα οποία βασίζονται σε γεωχωρικά δεδομένα για την ανάλυση του κινδύνου.
Τα δεδομένα αυτά καλύπτουν μια ευρεία κλίμακα τόσο τοπικών χαρακτηριστικών του Δήμου, όσο και βασικών υποδομών του, που υπεισέρχονται άμεσα ή έμμεσα στο σχεδιασμό πρόληψης.
1. Στοιχεία Δήμου - Δημογραφικά στοιχεία – Χωρική αρμοδιότητα - Γειτονικών Δήμων – Δασικών Υπηρεσιών – Πυροσβεστικών Υπηρεσιών, Σταθμών και Κλιμακίων
Παράθεση στοιχείων Δημάρχου, Αρμόδιων Αντιδημάρχων, Υπεύθυνου Πολιτικής Προστασίας, Έμμισθου Προσωπικού Πολιτικής Προστασίας.
Παράθεση στοιχείων μόνιμου πληθυσμού του Δήμου, της έκτασής του, της πληθυσμιακής του πυκνότητας, των Δήμων με τους οποίους συνορεύει (κατά προτίμηση σε χαρτογραφική απεικόνιση), του έκτακτου πληθυσμού (Ημεδαποί και αλλοδαποί τουρίστες).
Παράθεση στοιχείων για τις ζώνες μίξης δασών οικισμών εντός των ορίων του Δήμου, παράθεση περιοχών ειδικού ενδιαφέροντος και κρίσιμων υποδομών.
Χωρική αρμοδιότητα Δασικών Υπηρεσιών και Πυροσβεστικών Υπηρεσιών, Σταθμών και Κλιμακίων (υπ. αριθμ. 3389/20-6-2013, 4814/29-7-2014 και 2332/1-6-2016 έγγραφα της ΓΓΠΠ) που σχετίζονται με τον Δήμο.
2. Μορφολογικά - Κλιματολογικά στοιχεία
2.1 Μορφολογικά Στοιχεία
Γενική περιγραφή της μορφολογίας του Δήμου, με αναφορά στα σημεία που αξίζει να επισημανθούν, σύμφωνα με την αξιολόγηση του Υπεύθυνου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου (περιοχές με έντονες μορφολογικές κλίσεις, έντονες κλιτύες, χαραδρώσεις, κλπ).
2.2 Κλιματολογικά Στοιχεία
Αναφορά ξηρότερων μηνών, με αντίστοιχο Μέσο Όρο (Μ.Ο.) σχετικής υγρασίας.
Αναφορά θερμότερων μηνών, με αντίστοιχο Μ.Ο. μέγιστης θερμοκρασίας.
Αναφορά μηνών με τα χαμηλότερα ύψη βροχής, με αντίστοιχους Μ.Ο.
Αναφορά επικρατέστερων διευθύνσεων και εντάσεων ανέμων.
3. Χρήσεις Γης - Δασικοί Χάρτες – Οικιστικά Όρια – Αυθαίρετη Δόμηση - Προστατευόμενες Περιοχές – Περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος
3.1 Χρήσεις Γης
Η καταγραφή των Χρήσεων Γης στα όρια του Δήμου είναι απαραίτητη για την ταυτοποίηση χρήσεων αυξημένου κινδύνου και την εγγύτητά τους προς ευαίσθητες περιοχές. Παράλληλα, σε περίπτωση μη ύπαρξης δασικών χαρτών, οι χάρτες Χρήσεων Γης λειτουργούν σαν εναλλακτική πηγή δεδομένων. Επίσης η ύπαρξη εγκεκριμένων ή σχεδίων ΓΠΣ ή ΣΧΟΑΠΠ βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.
Παράθεση Χρήσεων Γης με την αντίστοιχη έκταση που καταλαμβάνουν και το ποσοστό επί της συνολικής έκτασης του Δήμου. Σε περίπτωση έλλειψης στοιχείων μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τελευταία έκδοση της βάσης δεδομένων του προγράμματος συντονισμού των πληροφοριών για το περιβάλλον (CΟRINE).
Με βάση τα ανωτέρω, αναφέρεται η χρήση γης που συνολικά καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του Δήμου, ενώ αναφέρονται και τα ποσοστά κάλυψης μεταβατικών δασικών και δασικών εκτάσεων, επί της συνολικής έκτασης του Δήμου.
3.2 Δασικοί Χάρτες
Η αναγνώριση των εκτάσεων με δασικό χαρακτήρα χρησιμεύει στην οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων του Δήμου σε σχέση με τις αρμοδιότητες της Δασικής Υπηρεσίας για τις δράσεις πρόληψης. Οι εκτάσεις που χαρακτηρίζονται ως δασικές (ή χορτολιβαδικές) εμπίπτουν σε ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας στις οποίες την αρμοδιότητα έχει η Δασική Υπηρεσία. Για τις εκτάσεις αυτές μπορεί να υπάρξει συνεργασία βάσει προγραμματικών συμβάσεων για κοινές δράσεις πρόληψης μεταξύ ΟΤΑ και δασικής υπηρεσίας. Οι δασικοί χάρτες που έχουν ήδη κυρωθεί αναρτώνται στο διαδίκτυο και διατίθενται δωρεάν.
Αναφορά για τις κυρωμένες δασικές εκτάσεις εντός των ορίων του Δήμου.
3.3 Οικιστικά όρια – Ιδιωτικά οικόπεδα
Παράθεση οικιστικών ορίων και ιδιωτικών οικοπέδων.
Αναφορά διαδικασιών για την περίπτωση καταγγελίας για ακαθάριστο ιδιωτικό οικόπεδο και τις ενέργειες του Δήμου βάσει των σχετικών νομικών προβλέψεων.
3.4 Περιοχές αυθαίρετης δόμησης
Αναφορά περιοχών αυθαίρετης δόμησης εντός των ορίων του Δήμου.
3.5 Προστατευόμενες περιοχές
Αναφορά προστατευόμενων περιοχών εντός των ορίων του Δήμου (π.χ. Εθνικά Πάρκα, Εθνικοί Δρυμοί, Περιοχές Νatura 2000) και αρμόδιων υπηρεσιών για την προτεραιοποίηση δράσεων πρόληψης.
3.6 Περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος
Αναφορά αρχαιολογικών χώρων, παιδικών κατασκηνώσεων, Ιερών Μονών, τουριστικών περιοχών, γεωτόπων, χώρων και ημερομηνιών μαζικών εκδηλώσεων (υπαίθριες πανηγύρεις, συναυλίες, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις κλπ) και λοιπών περιοχών που απαιτούν ειδική διαχείριση σε περίπτωση πυρκαγιάς λόγω αυξημένης συγκέντρωσης-επισκεψιμότητας κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου ή λόγω άλλων στοιχείων που αυξάνουν την επικινδυνότητα.
Παραπομπή στο σχετικό Κεφάλαιο (Κεφάλαιο ΣΤ.5) για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών.
4. Οδικό Δίκτυο – Σιδηροδρομικό Δίκτυο – Αγωγοί Ενέργειας
4.1 Οδικό δίκτυο
Το οδικό δίκτυο έχει διττό ρόλο σε σχέση με τον κίνδυνο δασικής πυρκαγιάς. Αφ' ενός αυξάνει τον κίνδυνο λόγω της πρόσβασης ανθρώπων και οχημάτων σε δασικές εκτάσεις, αφ' ετέρου διευκολύνει την πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων για την αντιμετώπιση πυρκαγιάς. Για τη βέλτιστη οργάνωση της καταστολής πυρκαγιάς, είναι απαραίτητη η γνώση της κατάστασης του οδικού δικτύου, του πλάτος του και των σημείων που μπορούν να εκτελέσουν αναστροφή τα πυροσβεστικά οχήματα, καθώς και η ύπαρξη αξιεξόδων/τυφλών οδών.
Παράλληλα, πρέπει να πραγματοποιείται ετήσια ενημέρωση του αρχείου με τυχόν νέες επεμβάσεις (π.χ. διανοίξεις, επεκτάσεις, διαπλατύνσεις). Τέλος, πρέπει να γίνεται συντήρηση του οδικού δικτύου, με προτεραιότητα στις επικίνδυνες περιοχές, κατά την προ-αντιπυρική περίοδο, για την αντιμετώπιση τυχόν κατολισθήσεων, διαβρώσεων, πτώσεων δέντρων κλπ.
Παράθεση στοιχείων για το συνολικό μήκος του οδικού δικτύου εντός των ορίων του Δήμου, με διάκριση σε ασφαλτοστρωμένους δρόμους και χωματόδρομους.
Αναφορά στοιχείων για πλάτος οδικού δικτύου και σημεία αναστροφής, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμα και αξιόπιστα στοιχεία.
Αναφορά για τις Υπηρεσίες που πραγματοποιούν ελέγχους και τυχόν επισκευές στο οδικό δίκτυο.
Έμφαση στο τμήμα του οδικού δικτύου που αποτελεί αρμοδιότητα του Δήμου ως προς την αφαίρεση βλάστησης με βάση το άρθ. 7 του ν. 3481/2006 αλλά και το αρ. πρωτ 7910/08-11-2017 έγγραφο της ΓΓΠΠ, η οποία αποτυπώνει χαρτογραφικά το οδικό δίκτυο κατανεμημένο ανά φορέα αρμοδιότητας συντήρησης.
Κατηγοριοποίηση και ανά κατηγορία δασικής οδού (Α, Β, Γ). Οι ΟΤΑ μπορούν να συμβάλουν στην εκτέλεση εργασιών συντήρησης / βελτίωσης ἡ κατασκευής δημοσίων δασικών έργων, μέσω σύναψης Προγραμματικής Σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 53 παρ. 3 του ν. 4042/2012 (ΦΕΚ Α΄24/2012).
4.2 Σιδηροδρομικό δίκτυο
Αναφορά για την ύπαρξη σιδηροδρομικού δικτύου και για το είδος της βλάστησης μέσω της οποίας διέρχεται.
4.3 Δίκτυο ηλεκτροδότησης
Οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνουν τον κίνδυνο δασικής πυρκαγιάς. Συνηθέστερες αιτίες είναι οι βλάβες του δικτύου ηλεκτροδότησης και οι επαφές δέντρων με τα ηλεκτροφόρα καλώδια.
Αναφορά για το συνολικό μήκος του δικτύου ηλεκτροδότησης (μέσης, υψηλής τάσης), των διακλαδώσεων και των υποσταθμών εντός των ορίων του Δήμου.
5. Σημεία Υδροληψίας
Αναφορά για το δίκτυο και τα σημεία υδροληψίας εντός των ορίων του Δήμου. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο αριθμός των υδροστομίων, υδατοδεξαμενών ανοικτού και κλειστού τύπου, λιμνοδεξαμενών, κλπ.
Αναφορά για την πηγή παροχής των δεδομένων (π.χ. Πυροσβεστική Υπηρεσία, Δασαρχείο, Εθελοντικές Ομάδες, κλπ) και για τον φορέα διαχείρισής τους (επαλήθευση λειτουργικότητας πριν την αντιπυρική περίοδο, συντήρηση, επισκευή)
Αναφορά οποιασδήποτε άλλων σημείων παροχής νερού σε περίπτωση ανάγκης (π.χ. ιδιωτικές πισίνες, πηγές, φρεατίων με μικρό βάθος νερού) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την διευκόλυνση του έργου πυρόσβεσης.
6. Αντιπυρικές ζώνες – Πυροφυλάκια - Περιπολίες
6.1 Αντιπυρικές ζώνες
Αναφορά για την ύπαρξη αντιπυρικών ζωνών (συμπεριλαμβανόμενων και των στεγασμένων ζωνών) και για τον φορέα διαχείρισής τους.
6.2 Πυροφυλάκια
Τα πυροφυλάκια τοποθετούνται σε σημεία με τη βέλτιστη ορατότητα στις περιοχές υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς.
Αναφορά για τον αριθμό πυροφυλακίων, τις τοποθεσίες, τον/τους φορείς που τα διαχειρίζονται και την στελέχωσή τους.
6.3 Περιπολίες
Αναφορά για τις περιπολίες που λαμβάνουν χώρα εντός των ορίων του Δήμου, τις Υπηρεσίες που τις εκτελούν και την συχνότητά τους εντός της αντιπυρικής περιόδου.
Αναφορά σε τυχόν διαφοροποιήσεις κατά τις ημέρες αυξημένου κινδύνου.
7. Χ.Α.Δ.Α. – Χ.Υ.Τ.Α. – Πεδία βολής
7.1 Χωματερές
Οι χώροι συγκέντρωσης απορριμμάτων αποτελούν εστία κινδύνου έναρξης δασικής πυρκαγιάς. Με βάση το έγγραφο αρ. πρωτ. 2902/27-04-2022 της ΓΓΠΠ ο Δήμος υποχρεούται να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα αντιπυρικά μέτρα στις περιμέτρους των χώρων αυτών. Ειδικότερα:
α) σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 3, 4 και 5 της υπ. αρ. 9/2021 Πυροσβεστικής Διάταξης, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου εκάστου έτους, αποστέλλεται από τους οικείους Δήμους, μετά από σχετικό έγγραφο της Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού, κατάσταση με τους χώρους ανεξέλεγκτης εναπόθεσης απορριμμάτων της παρ. 2 του άρθρο 8 της ανωτέρω Πυροσβεστικής Διάταξης, που υφίστανται κατά τη δημοσίευσή της,
β) προβλέπεται αυτοψία στους ανωτέρω χώρους κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου από επιτροπή αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος για τη διαπίστωση των υφιστάμενων μέτρων και μέσων πυροπροστασίας, συντάσσεται σχετική έκθεση που αποστέλλεται μέσω της οικείας ΔΙ.Π.Υ.Ν ή ΔΙ.Π.Υ., στην αρμόδια Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας και τον Δήμο.
γ) κατά την αντιπυρική περίοδο πρέπει να λαμβάνονται επιπρόσθετα αναγκαία μέτρα ασφαλούς φύλαξης των χώρων απορριμμάτων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 118 του ν. 1892/1990 (ΦΕΚ Α΄ 101), όπως κωδικοποιήθηκε στο άρθρο 30 του π.δ. 410/1995 (ΦΕΚ Α΄ 231), όπως η παρουσία υδροφόρου οχήματος με μέριμνα του Δήμου σε ημέρες που ο δείκτης επικινδυνότητας, σύμφωνα με τον εκδιδόμενο από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.) Ημερήσιο Χάρτη πρόβλεψης Κινδύνου πυρκαγιάς είναι 3 (υψηλή), 4 (πολύ υψηλή) ή 5 (κατάσταση συναγερμού).
Αναφορά για την ύπαρξη ενεργών και ανενεργών Χ.Α.Δ.Α. – Χ.Υ.Τ.Α. κλπ. χώρων απόθεσης απορριμμάτων.
7.2 Πεδία βολής - Εκρηκτικά
Αναφορά για την ύπαρξη πεδίων βολής εντός των ορίων του Δήμου.
Αναφορά για χρήση εκρηκτικών εντός των ορίων του Δήμου (π.χ. Λατομεία, εκβραχισμοί για διάνοιξη τεχνικών έργων).
8. Στρατόπεδα
Αναφορά για την ύπαρξη στρατοπέδων εντός και πλησίον των ορίων του Δήμου, καθώς και για την δυνατότητα παροχής βοήθειας σε περίπτωση δασικής πυρκαγιάς.
9. Χώροι συγκέντρωσης οχημάτων πυρόσβεσης και εξωτερικής βοήθειας – ελικοδρόμια
Αναφορά για την ύπαρξη χώρων συγκέντρωσης οχημάτων και εξωτερικής βοήθειας.
Οι χώροι προσγείωσης ελικοπτέρων πρέπει να κατανέμονται έτσι ώστε να υπάρχει κάλυψη δυσπρόσιτων περιοχών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Οι χώροι αυτοί πρέπει να επιθεωρούνται και να συντηρούνται κατά την προ-αντιπυρική περίοδο.
Αναφορά για την ύπαρξη ελικοδρομίων ή σημείων εντός των ορίων του Δήμου που μπορούν να λειτουργήσουν ως χώροι προσγείωσης ελικοπτέρων σε έκτακτες ανάγκες.
10. Καταγραφή επαγγελματικών χώρων υψηλού κινδύνου (βενζινάδικα, χώροι αποθήκευσης καυσίμων, ξυλεία κλπ.)
Αναφορά του αριθμού των βιομηχανιών με εγκεκριμένα από το Π.Σ.. συστήματα πυρασφάλειας.
Αναφορά του αριθμού των πρατηρίων υγρών καυσίμων εντός των ορίων του Δήμου και της θέσης τους, εφόσον βρίσκονται σε περιοχές με αυξημένη βλάστηση.
Αναφορά για τυχόν χώρους αποθήκευσης καυσίμων και ξυλείας.
11. Καταγραφή εθελοντικών ομάδων, δασικών συνεταιρισμών, κυνηγετικών συλλόγων
Αναφορά των Εθελοντικών Ομάδων, που δραστηριοποιούνται εντός των ορίων του Δήμου και μπορούν να προσφέρουν βοήθεια αναλαμβάνοντας δράσεις στους τομείς της πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης, σύμφωνα με το ισχύον νομικο καθεστώς.
Αναφορά σε δασικούς συνεταιρισμούς (ρητινοσυλλέκτες, υλοτόμοι) κυνηγετικούς συλλόγους και περιοχές δραστηριοποίησής τους.
Αναφορά διαθέσιμων πόρων και μέσων.
Το νομικό καθεστώς που διέπει τις σχέσεις εθελοντών Πολιτικής Προστασίας, εθελοντών Πυροσβεστικού Σώματος και Δήμων περιγράφεται στον ν. 4029/2011 (Εθελοντισμός στο Λιμενικό Σώμα, Ελληνική Ακτοφυλακή και στο Πυροσβεστικό Σώμα και άλλες διατάξεις) και στον ν. 4662/2020 (Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού και άλλες διατάξεις).
12. Καταγραφή διαθέσιμων υποδομών – προσωπικού Δασικών Υπηρεσιών
Αναφορά του συνολικού αριθμού των στελεχών των Δασικών Υπηρεσιών, με αντίστοιχη κατανομή ειδικοτήτων που εξυπηρετούν την δασική προστασία.
Αναφορά των πόρων (οχήματα, υλικό, κλπ) που είναι διαθέσιμα από πλευράς Δασικών Υπηρεσιών.
13. Οικονομικοί Πόροι
Αναφορά κύριων πηγών χρηματοδότησης, τακτικών και έκτακτων (κρατικές επιχορηγήσεις, ιδιωτικές χορηγίες, ερευνητικά προγράμματα, κλπ).
Αναφορά κύριων εργασιών που σχετίζονται με την πυροπροστασία και χρηματοδοτούνται από τις τακτικές ή έκτακτες πηγές χρηματοδότησης.
Αναφορά ποσών που διατέθηκαν για αντιπυρικά έργα από τον Δήμο κατά τα τελευταία 5 έτη (Πινακοποιημένη μορφή).
14. Απολογισμός προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου
Αναφορά συμβάντων στα οποία υπήρξε εμπλοκή του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, καθώς και στα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν.
Γ. ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
1. Χάρτες
Η υποστήριξη ενός Τοπικού Σχεδίου πρόληψης δασικών πυρκαγιών περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση του κινδύνου πυρκαγιάς στην περιοχή, με έμφαση στον εντοπισμό περιοχών υψηλού κινδύνου και ευάλωτων πληθυσμών, έτσι ώστε να προσφέρει χωρικά στοχευμένες δράσεις ως προς την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αποκατάσταση.
Η χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) είναι απαραίτητη για την απεικόνιση σε διαφορετικά επίπεδα πληροφορίας, των συνθηκών και παραμέτρων που διαμορφώνουν τον κίνδυνο δασικής πυρκαγιάς.
1.1 Τοπογραφικός χάρτης με ψηφιακό μοντέλο αναγλύφου
Το Ψηφιακό Μοντέλο Αναγλύφου (Digital Elevation Model) απεικονίζει την κατανομή των υψομέτρων στην επικράτεια του Δήμου (Εικόνα Γ.1).
Εικόνα Γ.1: Ψηφιακό Μοντέλο Αναγλύφου Δήμου.
1.2 Χάρτης Υδρογραφικού Δικτύου
Χαρτογραφική παρουσίαση του Υδρογραφικού Δικτύου εντός των ορίων του Δήμου (Εικόνα Γ.2).
Εικόνα Γ.2: Χάρτης Υδρογραφικού Δικτύου Δήμου.
1.3 Χάρτης τοπογραφικών κλίσεων
Ο χάρτης τοπογραφικών κλίσεων πρανών (Εικόνα Γ.3) προκύπτει από την επεξεργασία του Ψηφιακού Μοντέλου Αναγλύφου. Οι κλίσεις των πρανών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση μιας δασικής πυρκαγιάς, με το ρυθμό εξάπλωσης να αυξάνεται προς τα ανάντη στις περιοχές με έντονη τοπογραφική κλίση. Ως εκ τούτου οι κλίσεις ομαδοποιούνται ως προς την συνεισφορά τους στον συνολικό κίνδυνο πυρκαγιάς, από την χαμηλότερη έως την υψηλότερη, ως εξής: α) κλίσεις 0%-10% (χαμηλή), β) κλίσεις 10,1% - 40% (μέση), γ) κλίσεις 40,1% - 60% (υψηλή), δ) κλίσεις > 60,1% (πολύ υψηλή)
Σχόλιο για την χωρική κατανομή των έντονων κλίσεων εντός των ορίων του Δήμου.
Εικόνα Γ.3: Χάρτης τοπογραφικών κλίσεων Δήμου.
1.4 Χάρτης Προσανατολισμού Κλίσεων Πρανών
Ο προσανατολισμός των κλίσεων πρανών καθορίζει τη διάρκεια έκθεσής του στην ηλιακή ακτινοβολία. Οι επικρατέστεροι προσανατολισμοί πρανών για τη δημιουργία συνθηκών εντονότερης ξηρασίας είναι οι Νοτιοανατολικοί και οι Νοτιοδυτικοί. Ως εκ τούτου οι προσανατολισμοί των πρανών ομαδοποιούνται ως προς την συνεισφορά τους στον συνολικό κίνδυνο πυρκαγιάς, από την χαμηλότερη έως την υψηλότερη, ως εξής: α) προσανατολισμός 135ο - 270ο (υψηλή), β) προσανατολισμοί 46ο - 135ο, 271 ο - 315ο (μέση), γ) προσανατολισμός 0ο - 45ο, 316 ο - 360ο (χαμηλή).
Σχόλιο για τις περιοχές υψηλού κινδύνου και παραπομπή στον χάρτη (Εικόνα Γ.4).
Εικόνα Γ.4: Χάρτης προσανατολισμού κλίσεων πρανών του Δήμου.
1.5 Χάρτης Κάλυψης Γης
Το είδος και η ευφλεκτικότητα της βλάστησης επηρεάζουν σημαντικά την πιθανότητα εκδήλωσης και την εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Η ευφλεκτικότητα είναι δύσκολο να προσδιοριστεί επιστημονικά (Gill and Moore 1996) όμως λαμβάνεται υπόψη κατά την εκτίμηση του τμήματος του κινδύνου πυρκαγιάς που προέρχεται από τα διαθέσιμα προς καύση δασικά καύσιμα (FAO 2006) και λαμβάνεται επίσης υπόψη κατά την εκτίμηση της επικινδυνότητας (Xanthopoulos et al. 2012, Αθανασίου 2015). H ευφλεκτικότητα ως έννοια περιλαμβάνει την αναφλεξιμότητα (ignitability), την εκκίνηση της τέλειας καύσης (combustibility), τη διατηρησιμότητα της καύσης (sustainability) (Anderson 1970, Trabaud 1976) και την αναλωσιμότητα δηλαδή το βαθμό στον οποίο το καύσιμο καταναλώνεται από τη φωτιά (consumability) (Martin et al. 1993).
Η χαρτογραφική απεικόνιση της βλάστησης θα πρέπει να γίνεται με βάση τα πιο επικαιροποιημένα και αξιόπιστα δεδομένα, είτε αυτά προέρχονται από τις κατά τόπους Δασικές Υπηρεσίες (απογραφές), είτε προέρχονται από ανάλυση δορυφορικών δεδομένων και αεροφωτογραφιών, είτε από αυτοψίες Υπεύθυνου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, λόγω της δυσκολίας πρόσβασης στα ανωτέρω ή άλλα επικαιροποιημένα δεδομένα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα του προγράμματος συντονισμού των πληροφοριών για το περιβάλλον (CΟRINE), στην τελευταία τους έκδοση (ανανέωση εκδόσεων κάθε 4 έτη), (Εικόνα Γ.5). Οι ζώνες υψηλού κινδύνου (π.χ. χορτολίβαδα, φρυγανότοποι, δάση χαλεπίου πεύκης με θαμνώδη υπόροφο, δάση χαλεπίου πεύκης με βαθύ βελονοτάπητα, κλπ), καθώς και τα υπόλοιπα είδη φυτοκάλυψης ταξινομούνται με βάση τον Πίνακα Γ.1 και σημαίνονται με κόκκινο χρώμα σε νέο χάρτη μεγαλύτερης κλίμακας (Εικόνα Γ.6).
Σημείωση: Είναι αναγκαία η ενημέρωση και επικαιροποίηση των δεδομένων αυτών ώστε να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο αξιόπιστα. Θα πρέπει να αναφέρεται η χρονολογία τελευταίας επικαιροποίησης των δεδομένων.
Εικόνα Γ.5: Χάρτης Κάλυψης Γης Δήμου (με βάση το CORINE ή άλλη πηγή, π.χ. δορυφορική εικόνα).
Εικόνα Γ.6: Χάρτης ζωνών κινδύνου με βάση την φυτοκάλυψη στον Δήμο (με βάση το CORINE ή άλλη πηγή, π.χ. δορυφορική εικόνα. Ταξινόμηση φυτοκάλυψης με βάση τις κλάσεις που αναφέρονται στον Πίνακα Γ.1).
1.6 Χάρτης προστατευόμενων περιοχών – περιοχών ειδικού ενδιαφέροντος
Απεικόνιση των τμημάτων του Δήμου που αποτελούν προστατευόμενες περιοχές βάσει του ν. 4685/2020 (ΦΕΚ Α΄92/7-5-2020) με παραπομπή στον χάρτη (Εικόνα Γ.7).
Απεικόνιση των περιοχών ειδικού ενδιαφέροντος, όπως αυτά αναφέρονται στο Κεφάλαιο Β.3.6, με παραπομπή σε χάρτη μεγαλύτερης κλίμακας (Εικόνα Γ.7).
Εικόνα Γ.7: Χάρτης προστατευόμενων περιοχών εντός των ορίων του Δήμου, σε συνδυασμό με το ανάγλυφο και τα όρια του Δήμου.
1.7 Χάρτης οδικού δικτύου
Ο χάρτης οδικού δικτύου εντός του Δήμου απεικονίζει τους Δασικούς δρόμους όλων των κατηγοριών (χωματόδρομοι) και το ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο όλων των κατηγοριών (Εικόνα Γ.8). Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο τμήμα του οδικού δικτύου που αποτελεί αρμοδιότητα του Δήμου ως προς την αφαίρεση της βλάστησης με βάση το άρθρ. 7 του ν. 3481/2006 αλλά και το αρ. πρωτ. 7910/08-11-2017 έγγραφο της ΓΓΠΠ, το οποίο αποτυπώνει χαρτογραφικά το οδικό δίκτυο κατανεμημένο ανά φορέα αρμοδιότητας συντήρησης.
Είναι χρήσιμη η κατηγοριοποίηση και ανά κατηγορία δασικής οδού (Α, Β, Γ). Οι ΟΤΑ μπορούν να συμβάλουν στην εκτέλεση εργασιών συντήρησης / βελτίωσης ἡ κατασκευής δημοσίων δασικών έργων, μέσω σύναψης Προγραμματικής Σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 53 παρ. 3 του ν. 4042/2012 (ΦΕΚ Α΄24 ).
Σχόλιο για την επάρκεια πρόσβασης μέσω οδικού δικτύου, με υπόδειξη τυχόν σημείων με αραιό οδικό δίκτυο σε χάρτη μεγαλύτερης κλίμακας (Εικόνα Γ.9).
Σχόλιο και επισήμανση για ύπαρξη τυφλών δρόμων/αδιεξόδων με κίνδυνο εγκλωβισμού οχημάτων και προσωπικού.
Εικόνα Γ.8: Χάρτης οδικού δικτύου εντός των ορίων του Δήμου.
Εικόνα Γ.9: Χάρτης ζωνών ανεπαρκούς κάλυψης από το οδικό δίκτυο εντός των ορίων του Δήμου .
1.8 Χάρτης δικτύου ηλεκτροδότησης
Ο χάρτης δικτύου ηλεκτροδότησης του Δήμου απεικονίζει τις γραμμές ηλεκτροδότησης (υψηλής και μέσης τάσης) και τις διακλαδώσεις των υποσταθμών (Εικόνα Γ.10).
Σχόλιο για την έκταση του δικτύου στις ημιορεινές και ορεινές ζώνες του Δήμου.
Εικόνα Γ.10: Χάρτης δικτύου ηλεκτροδότησης εντός των ορίων του Δήμου.
1.9 Χάρτης σημείων υδροληψίας
Η επάρκεια των σημείων υδροληψίας κρίνεται από την κάλυψη που παρέχουν στις περιοχές υψηλού κινδύνου. Ο χάρτης των σημείων υδροληψίας εντός ή πλησίον των ορίων του Δήμου (Εικόνα Γ.11) χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τον τελικό χάρτη επικινδυνότητας δασικής πυρκαγιάς.
Εικόνα Γ.11: Θέσεις σημείων υδροληψίας εντός ή πλησίον των ορίων του Δήμου.
Ως σημεία υδροληψίας αναφέρονται τα υδροστόμια, οι υδατοδεξαμενές ανοιχτού και κλειστού τύπου και οι υδρομαστεύσεις. Οι υδατοδεξαμενές ανοικτού τύπου επιτρέπουν την από αέρος τροφοδοσία. Λιμνοδεξαμενές, λίμνες ή και πισίνες μπορούν υπό προϋποθέσεις να αποτελέσουν σημεία υδροληψίας.
Απεικόνιση περιοχών που δεν καλύπτονται από σημεία υδροληψίας σε χάρτη μεγαλύτερης κλίμακας (Εικόνα Γ.12).
Εικόνα Γ.12: Περιοχές με ελλείψεις σε σημεία υδροληψίας.
1.10 Χάρτης Χ.Α.Δ.Α. – Χ.Υ.Τ.Α.
Αναφορά αριθμού Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.), Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α), σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων και παρόμοιων χώρων απόθεσης απορριμμάτων (Εικόνα Γ.13), σε σχέση με τον τύπο φυτοκάλυψης των περιοχών στις οποίες βρίσκονται.
Εικόνα Γ.13: Χάρτης Χ.Α.Δ.Α. – Χ.Υ.Τ.Α. και λοιπών αντίστοιχων χώρων εντός των ορίων του Δήμου.
1.11 Πίνακας - Χάρτης ιστορικού πυρκαγιών
Αναφορά του ιστορικού πυρκαγιών για τα τελευταία 20 έτη (σημεία έναρξης, καμένες εκτάσεις), και των αντίστοιχων πηγών. Χαρτογραφική απεικόνιση εφόσον είναι εφικτή (βλ. δεδομένα από δικτυακό τόπο EFFIS, IAASARS, στοιχεία των τοπικών Δασικών ή Πυροσβεστικών Υπηρεσιών ή άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες).
1.12 Χάρτης σημείων προσγείωσης ελικοπτέρων και χώροι συγκέντρωσης εξωτερικής βοήθειας
Αναφορά περιοχών εντός ή πλησίον των ορίων του Δήμου που μπορούν να λειτουργήσουν ως χώροι προσγείωσης ελικοπτέρων σε έκτακτες ανάγκες και απεικόνιση σε χάρτη (Εικόνα Γ.14).
Αναφορά χώρων συγκέντρωσης εξωτερικής βοήθειας και απεικόνιση στον ίδιο χάρτη.
Ο εντοπισμός των χώρων συγκέντρωσης εξωτερικής βοήθειας μπορεί να καθοριστεί από το ΣΤΟ.
Εικόνα Γ.14: Χώροι προσγείωσης ελικοπτέρων και συγκέντρωσης εξωτερικής βοήθειας εντός των ορίων του Δήμου.
1.13 Χάρτης παρατηρητηρίων - ορατότητας.
Τα πυροφυλάκια και οι στατικές θέσεις των περιπόλων που βρίσκονται εντός των ορίων του Δήμου καθώς και οι ορατές από αυτά περιοχές απεικονίζονται στο χάρτη της Εικόνα Γ.15.
Αναφορά των ποσοστών ορατών και μη ορατών περιοχών από τα πυροφυλάκια και τις στατικές θέσεις των περιπόλων εντός ή πλησίον των ορίων του Δήμου.
Σχόλιο για την επάρκεια κάλυψης περιοχών ημιορεινών και ορεινών περιοχών.
Εικόνα Γ.15: Θέσεις πυροφυλακίων και χάρτης ορατότητας.
1.14 Χάρτης πληθυσμιακής κατανομής (ανά οικισμό)
Απεικόνιση πληθυσμιακής κατανομής ανά οικισμό εντός των ορίων του Δήμου και παραπομπή σε χάρτη (Εικόνα Γ.16)
Εικόνα Γ.16: Χάρτης πληθυσμιακής πυκνότητας ανά οικισμό εντός των ορίων του Δήμου.
1.15 Χάρτης ζώνης μίξης δασών - οικισμών.
Ζώνες μίξης δασών- οικισμών είναι οι ζώνες μετάβασης από ακατοίκητες σε κατοικημένες περιοχές (δηλαδή από μη κατειλημμένες από τον άνθρωπο περιοχές, σε περιοχές με ανθρώπινη παρουσία, ανάπτυξη και στοιχεία ανθρωπογενούς περιβάλλοντος). Ο αγγλικός όρος περιέχει τη λέξη «διεπαφή» που μπορεί να αποδοθεί και ως «διεπιφάνεια» ή ως «περιβάλλον» και στην ελληνική μετάφραση περιέχεται η λέξη «μίξη». Ως ζώνη μετάβασης μπορεί να θεωρηθεί η γραμμή, η περιοχή ή η ζώνη όπου κατασκευές και άλλα στοιχεία ανθρωπογενούς περιβάλλοντος συναντούν ή αναμιγνύονται με το φυσικό περιβάλλον και/ή την αγροδασική βλάστηση (αγροδασικά καύσιμα) (USDA, USDI 2001). Δεν έχουν όλες οι ζώνες μίξης δασών-οικισμών ή όλοι οι οικισμοί τα ίδια χαρακτηριστικά και έχουν αναγνωριστεί διαφορετικοί τύποι ζωνών μίξης δασών-οικισμών, με βάση το χωρικό ή γεωγραφικό τους αποτύπωμα:
(α) Περιπτώσεις όπου το δομημένο περιβάλλον ασκεί πίεση σε φυσικές περιοχές, σχηματίζοντας μία ευδιάκριτη γραμμή ανάμεσα στο ανθρωπογενές και το φυσικό περιβάλλον (Hughes, 1987).
(β) Περιοχές όπου αναμιγνύονται αστικές χρήσεις γης, σπίτια, κατασκευές και λοιπές υποδομές με αγροτικές και δασικές χρήσεις.
(γ) Απομονωμένες ζώνες, που είναι απομακρυσμένες περιοχές με διάσπαρτες κατασκευές, θερινές οικίες παραθερισμού και αναψυχής και αγροκτήματα, στο σύνολό τους περικυκλωμένα από μεγάλες ποσότητες βλάστησης.
(δ) Νησίδες βλάστησης και απομεινάρια δασικών εκτάσεων όπου δεν έχει λάβει χώρα δόμηση, μέσα σε κυρίως αστικές περιοχές (Macie and Hermansen, 2002).
Οι ζώνες αυτές μπορούν να χαρτογραφηθούν μέσω του δωρεάν λογισμικού GoogleEarthPro (Εικόνα Γ.17):
Απεικόνιση ζωνών μίξης δασών - οικισμών και παραπομπή σε χάρτη (Εικόνα Γ.18).
Εικόνα Γ.18: Χάρτης περιοχών μικτών χρήσεων κατοικίας και δασικών περιοχών εντός των ορίων του Δήμου.
1.16 Χάρτης κυρωμένων Δασικών Εκτάσεων.
Απεικόνιση κυρωμένων Δασικών Εκτάσεων εντός των ορίων του Δήμου (Εικόνα Γ.19)
Εικόνα Γ.19: Χάρτης κυρωμένων Δασικών Εκτάσεων εντός των ορίων του Δήμου.
1.17 Δυναμικοί Χάρτες Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς
Ημερήσιος με βάση τη ΓΓΠΠ.
Στο πλαίσιο υποστήριξης της Διοίκησης και ενημέρωσης των πολιτών, με στόχο την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και σε εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη "Ξενοκράτης", καθώς και του εγκεκριμένου "Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών εξαιτίας δασικών πυρκαγιών", συντάσσεται και εκδίδεται κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου Ημερήσιος Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιών με ευθύνη της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (Υ.Α.1299/7-4-2003, ΦΕΚ B΄ 423/2003).
Ο Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς έχει ως κύριο στόχο να ενημερώσει τους φορείς που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, για τις περιοχές που το επόμενο 24-ωρο είναι μεγάλος ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών και σε καμία περίπτωση δεν προβλέπει τη συμπεριφορά μιας πυρκαγιάς που εξελίσσεται σε πραγματικό χρόνο.
Ο ανωτέρω χάρτης, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, που συμβάλλει αποτελεσματικά στην προληπτική οργάνωση και το συντονισμό για την ετοιμότητα των εμπλεκομένων φορέων καθώς και στην ευαισθητοποίηση των πολιτών για την αποτροπή έναρξης δασικών πυρκαγιών από αμέλεια.
Η σύνταξη του Ημερήσιου Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς γίνεται από την ομάδα έκδοσης του Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς, η οποία απαρτίζεται από επιστήμονες με ειδικές γνώσεις (Δασολόγους και Μετεωρολόγους) της Δ/νσης Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γ.Γ.Π.Π. και της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ο Ημερήσιος Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, εκδίδεται από 1 Ιουνίου έως 31 Οκτωβρίου εκάστου έτους. Η εκπόνηση του Χάρτη ολοκληρώνεται μέχρι την 12:30 μ.μ. της προηγούμενης ημέρας από την ημέρα για την οποία αυτός ισχύει. Δηλαδή, ο Ημερήσιος Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς ισχύει για την επόμενη ημέρα από την ημέρα έκδοσής του.
Το ελάχιστο γεωγραφικό διαμέρισμα στο οποίο εκτιμάται ο κίνδυνος στον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς είναι τα διοικητικά όρια των Δασαρχείων της χώρας, δεδομένου ότι συνδέονται με τα δασικά συμπλέγματα της Χώρας. Η παρουσίαση των στοιχείων σε μορφή χάρτη, έχει σαν σκοπό τη συγκριτική αξιολόγηση των διαφόρων περιοχών που απεικονίζονται.
Οι κατηγορίες κινδύνου αναλύονται ως εξής:
Κατηγορία Κινδύνου 1 (Χαμηλή) Ο κίνδυνος είναι χαμηλός. Η πιθανότητα για εκδήλωση πυρκαγιάς δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή. Εάν εκδηλωθεί πυρκαγιά, οι συνθήκες (κατάσταση καύσιμης ύλης, μετεωρολογικές συνθήκες) δεν θα ευνοήσουν τη γρήγορη εξέλιξή της.
Κατηγορία Κινδύνου 2 (Μέση) Ο κίνδυνος είναι συνήθης για τη θερινή περίοδο. Πυρκαγιές που ενδέχεται να εκδηλωθούν, αναμένεται να είναι μέσης δυσκολίας στην αντιμετώπισή τους.
Κατηγορία Κινδύνου 3 (Υψηλή) Ο κίνδυνος είναι υψηλός. Είναι πιθανό να εκδηλωθεί αυξημένος αριθμός πυρκαγιών, αρκετές από τις οποίες θα είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν όταν οι τοπικές συνθήκες είναι ευνοϊκές (μορφολογία εδάφους, τοπικοί άνεμοι, κλπ).
Κατηγορία Κινδύνου 4 (Πολύ Υψηλή) Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός. Ο αριθμός των πυρκαγιών που αναμένεται να εκδηλωθούν, πιθανόν να είναι μεγάλος αλλά, το κυριότερο, κάθε πυρκαγιά μπορεί να λάβει μεγάλες διαστάσεις εφόσον ξεφύγει από την αρχική προσβολή.
Κατηγορία Κινδύνου 5 (Κατάσταση ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ) Ο κίνδυνος είναι ακραίος. Ο αριθμός των πυρκαγιών που αναμένεται να εκδηλωθούν, πιθανόν να είναι πολύ μεγάλος. Όλες οι πυρκαγιές που ενδέχεται να εκδηλωθούν, μπορεί να λάβουν γρήγορα μεγάλες διαστάσεις και να αναπτύξουν ακραία συμπεριφορά αμέσως μετά την εκδήλωσή τους. Η δυσκολία ελέγχου αναμένεται να είναι πολύ μεγάλη μέχρι να μεταβληθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες αναπτύσσονται οι πυρκαγιές.
Για τις περιοχές, που βάσει του Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς ο κίνδυνος για το επόμενο 24-ωρο εκτιμάται από πολύ υψηλός (κατηγορία 4) έως κατάσταση συναγερμού (κατηγορία 5), εκδίδεται επιπλέον από τη Μονάδα Εμπλεκομένων Φορέων (ΜΕΦ/ΕΣΚΕΔΙΚ), ιδιαίτερο προειδοποιητικό σήμα προκειμένου να τεθούν οι φορείς σε κατάσταση ετοιμότητας πολιτικής προστασίας.
Για την καλύτερη αξιοποίηση του Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς, η Δ/νση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της ΓΓΠΠ έχει αποτυπώσει χαρτογραφικά τα όρια των Δασικών Υπηρεσιών σε αντιπαραβολή με τα διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων, σε επίπεδο Περιφέρειας (αρ. πρωτ. 3389/20-06-2013 έγγραφο ΓΓΠΠ).
Ειδικότερα για τον Δήμο παρατίθεται στη συνέχεια ο Χάρτης της Περιφέρειας με χαρτογραφική αποτύπωση των ορίων των Δασικών Υπηρεσιών σε αντιπαραβολή με τα διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων (Εικόνα Γ.20).
Σημείωση: Προτείνεται η δημιουργία ενός πρόσφατου ιστορικού προβλέψεων κινδύνου πυρκαγιάς από τον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς σε βάθος δεκαετίας ή και μεγαλύτερο για τις κατηγορίες 3, 4 και 5 στην/στις Δασικές Υπηρεσίες που σχετίζονται με τον Δήμο. Για την διαχείριση προσωπικού και εθελοντών είναι χρήσιμη η κατ’ έτος εκτίμηση των ημερών με κατηγορία 4 (πολύ υψηλός) και 5 (κατάσταση συναγερμού) στις οποίες προβλέπεται αυξημένη επιφυλακή και ο Δήμος ορίζεται σε κατάσταση ετοιμότητας. Αυτές τις ημέρες απαιτείται και ενημέρωση του κοινού από το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου.
Η χαρτογραφική αποτύπωση των ορίων των Δασικών Υπηρεσιών σε αντιπαραβολή με τα διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων, ανά Περιφέρεια, δίνονται στο Παράρτημα Γ΄ του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών Εξ’ Αιτίας Δασικών Πυρκαγιών «ΙΟΛΑΟΣ» (4η Έκδοση 2019), καθώς και στον ιστοχώρο της ΓΓΠΠ: www.civilprotection.gov.gr – στην Ενότητα «Θεματικοί Χάρτες Σχεδίων Πολιτικής Προστασίας» στον σύνδεσμο «Χάρτες προσδιορισμού ελάχιστων γεωγραφικών ενοτήτων Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς»
Εικόνα Γ.20: Χάρτης προσδιορισμού ελάχιστων γεωγραφικών ενοτήτων χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς, που αφορά στην οικεία Περιφέρεια.
Σημείωση: Για την Κατηγορία Κινδύνου στην οποία εντάσσεται ο Δήμος, μπορεί να ληφθεί υπόψη, εφόσον υπάρχει διαθέσιμος, τοπικός δυναμικός χάρτης κινδύνου πυρκαγιάς, συνδεδεμένος με τοπικούς μετεωρολογικούς σταθμούς.
2. Συνθετικοί Χάρτες Κινδύνου
Οι συνθετικοί χάρτες κινδύνου δασικής πυρκαγιάς έχουν διαχωρισθεί σε ποιοτικούς και ποσοτικούς. Οι ποιοτικοί χάρτες βασίζονται στην υπέρθεση διαφόρων επιπέδων πληροφορίας σε περιβάλλον Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών(GIS), με στόχο την ποιοτική ανάδειξη μεμονωμένων περιοχών υψηλής επικινδυνότητας. Η ποσοτική προσέγγιση βασίζεται σε μαθηματικό μοντέλο, το οποίο αθροίζει τα διαφορετικά επίπεδα πληροφορίας, λαμβάνοντας υπόψη αντίστοιχους συντελεστές βαρύτητας, για κάθε εισαγόμενο επίπεδο πληροφορίας στο μοντέλο.
Συνιστάται η επιβεβαίωση των συνθετικών χαρτών με αυτοψίες επί του πεδίου.
2.1 Ποιοτική απεικόνιση
Απεικόνιση συνθετικού χάρτη στον οποίο συνδυάζονται τα επίπεδα πληροφορίας της φυτοκάλυψης και της ορατότητας από τα υπάρχοντα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολιών (Εικόνα Γ.21).
Εικόνα Γ.21: Ποιοτικός συνθετικός χάρτης φυτοκάλυψης και ορατότητας από τα υφιστάμενα πυροφυλάκια.
Εντοπισμός περιοχών στις οποίες δεν υπάρχει ορατότητα από τα υφιστάμενα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας και καλύπτονται από βλάστηση μέσης και υψηλής ευφλεκτικότητας.
Παρουσίαση κάλυψης γης μέσα από την οποία διέρχεται το δίκτυο ηλεκτροδότησης μέσης και υψηλής τάσης, καθώς και το σιδηροδρομικό δίκτυο (Εικόνα Γ.22). Κατά μήκος του δικτύου στις περιοχές αυτές πρέπει να δίνεται προτεραιότητα σε δράσεις πρόληψης όπως αφαίρεση ή αραίωση της βλάστησης.
Εικόνα Γ.22: Περιοχές όπου το δίκτυο ηλεκτροδότησης διασχίζει δασικές εκτάσεις. Το συνολικό του μήκος υπολογίζεται σε km.
Απεικόνιση συνθετικού χάρτη στον οποίο συνδυάζονται τα επίπεδα πληροφορίας της φυτοκάλυψης, της ορατότητας από τα υπάρχοντα πυροφυλάκια, σταθερά σημεία περιπολίας και των σημείων υδροληψίας. (Εικόνα Γ.23).
Εικόνα Γ.23: Ποιοτικός συνθετικός χάρτης φυτοκάλυψης και ορατότητας από τα υφιστάμενα πυροφυλάκια, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα σημεία υδροληψίας.
Εντοπισμός περιοχών στις οποίες δεν υπάρχει επαρκής ορατότητα από τα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας, καλύπτονται από βλάστηση μέσης και υψηλής ευφλεκτικότητας και μέσα στα όριά τους δεν υφίστανται σημεία υδροληψίας.
Απεικόνιση συνθετικού χάρτη στον οποίο συνδυάζονται τα επίπεδα πληροφορίας της φυτοκάλυψης, της ορατότητας από τα υπάρχοντα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας, των σημείων υδροληψίας, του οδικού δικτύου και των χώρων απόθεσης απορριμμάτων. (Εικόνα Γ.24).
Εικόνα Γ.24: Ποιοτικός συνθετικός χάρτης φυτοκάλυψης και ορατότητας από τα υφιστάμενα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα σημεία υδροληψίας, το οδικό δίκτυο και τους χώρους απόθεσης απορριμμάτων.
Εντοπισμός περιοχών υψηλού κινδύνου, οι οποίες δεν είναι ορατές από τα υφιστάμενα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας. Οι περιοχές αυτές καλύπτονται από βλάστηση μέσης και υψηλής ευφλεκτικότητας, δεν έχουν σημεία υδροληψίας και δεν είναι προσβάσιμες από το υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
2.2 Ποσοτική απεικόνιση
Ο Ποσοτικός Συνθετικός Χάρτης Κινδύνου Δασικής πυρκαγιάς (Εικόνα Γ.25) αποτελεί επικαιροποίηση του χάρτη που αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο Μελέτης και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών, στα πλαίσια της συμμετοχής του στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE - Περιβάλλον με τίτλο "Local Authorities for Forest Fire Prevention".
Ο Χάρτης εκδίδεται σε 5βάθμια κλίμακα (Χαμηλός, Μέσος, Υψηλός, Πολύ Υψηλός, Ακραίος κίνδυνος), και μπορεί να περιγράψει την κατάσταση που επικρατεί στην επικράτεια του Δήμου για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα. Απεικονίζει τον κίνδυνο εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιάς, χωρίς να παρέχει περαιτέρω δεδομένα για την πιθανότητα εκδήλωσης, τον ρυθμό αύξησης της περιμέτρου, ή για άλλα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά ενδεχόμενων πυρκαγιών. Στοχεύει στην συγκριτική απεικόνιση του κινδύνου πυρκαγιάς σε όλες τις περιοχές του Δήμου, βοηθώντας έτσι στον εντοπισμό περιοχών που χρήζουν προσοχής σε περιόδους υψηλού κινδύνου, με βάση τον Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς της ΓΓΠΠ.
Συνιστάται η επικαιροποίησή του κάθε χρόνο.
Επειδή η πρόκληση δασικών πυρκαγιών από φυσικά αίτια στη χώρα μας είναι σχετικά μικρή, για την αξιόπιστη απεικόνιση του κινδύνου έναρξης και διάχυσης της πυρκαγιάς λαμβάνονται υπ’ όψη όχι μόνο φυσικοί, αλλά και ανθρωπογενείς παράγοντες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί οι ανθρώπινες δραστηριότητες κατά κανόνα αυξάνουν τον κίνδυνο, γεγονός το οποίο πρέπει να αποδοθεί χωρικά έτσι ώστε η λήψη μέτρων πρόληψης σε αυτά τα σημεία κινδύνου να μειώσουν την πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιών.
Για τη δημιουργία του Χάρτη λαμβάνονται υπόψη φυσικοί και ανθρωπογενείς παράγοντες, οι οποίοι ταξινομούνται με αντίστοιχους συντελεστές βαρύτητας. Η αρχιτεκτονική του μοντέλου μέσα από το οποίο προκύπτει ο χάρτης, βασίζεται στο αντίστοιχο μοντέλο που χρησιμοποιείται στο Golden Gate National Recreation Area Fire Management Plant στις Η.Π.Α.(California) (FEIS, 2005).
Στην τωρινή του μορφή, το μοντέλο έχει τροποποιηθεί, με βάση όχι μόνο την επιστημονική γνώση, αλλά και την εμπειρική αντίληψη για το φαινόμενο, έτσι ώστε να συμπεριλάβει όλους εκείνους τους κύριους παράγοντες που αναφέρονται ως σημαντικοί στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, καθώς και σε μοντέλα που χρησιμοποιούνται στο εξωτερικό. Ειδικότερα, ο συντελεστής βαρύτητας των φυσικών παραγόντων αποτελεί το 65% (φυτοκάλυψη 40% (Εικόνα Γ.5), τοπογραφικές κλίσεις 20% (Εικόνα Γ.3) και προσανατολισμός πρανών 5% (Εικόνα Γ.4)), ενώ ο συντελεστής βαρύτητας των ανθρωπογενών παραγόντων αποτελεί το υπόλοιπο 35% (οδικό δίκτυο 12% (Εικόνα Γ.8), δίκτυο ηλεκτρισμού μέσης και υψηλής τάσης 10% (Εικόνα Γ.10) και οικισμοί - χωματερές 13% (Εικόνα Γ.1, Εικόνα Γ.13).
Οι κλάσεις κινδύνου είναι από το 0-1 έως το 4-5, με την τελευταία να αντιπροσωπεύει τον υψηλότερο κίνδυνο.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στον παράγοντα της κάλυψης γης, ο οποίος είναι ο σημαντικότερος τόσο για την εκδήλωση, όσο και για την εξάπλωση της πυρκαγιάς. Η ταξινόμηση της κάλυψης γης θα πρέπει να γίνεται με βάση τα πιο επικαιροποιημένα και αξιόπιστα δεδομένα, είτε αυτά προέρχονται από τις κατά τόπους Δασικές Υπηρεσίες, είτε προέρχονται από ανάλυση δορυφορικών δεδομένων και αεροφωτογραφιών, είτε από αυτοψίες του Υπεύθυνου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου. Στην περίπτωση που τα δεδομένα αυτά δεν είναι διαθέσιμα, και μόνο τότε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η πληροφορία που παρέχεται από το πρόγραμμα συντονισμού των πληροφοριών για το περιβάλλον (CΟRINE), η τελευταία έκδοση του οποίου είναι του 2018, ενώ αναμένεται η έκδοση του 2022.
Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται με λεπτομέρεια οι κλάσεις κινδύνου ανάλογα με την κάλυψη γης, όπως περιγράφονται στην διεθνή βιβλιογραφία. Για την διευκόλυνση του χρήστη, οι αντίστοιχες κατηγορίες του CORINE αναφέρονται εντός παρένθεσης. Σε περίπτωση αντιστοίχισης πολλών κλάσεων κινδύνου σε μια κατηγορία του CORINE, η σωστή αντιστοίχιση βασίζεται στην εμπειρία του Υπεύθυνου Πολιτικής Προστασίας, μέσα από τις αυτοψίες που έχει πραγματοποιήσει και την γνώση της κατάστασης που βρίσκονται οι δασικές εκτάσεις εντός του Δήμου. Σε διαφορετική περίπτωση, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος της τιμής των κλάσεων.
Πίνακας Γ.1: Απλοποιημένη περιγραφή του κινδύνου πυρκαγιάς για την οπτικοποίηση της απειλής και την χωρική της αποτύπωση. Η αντιστοίχιση με τις κλάσεις του CORINE βρίσκεται εντός παρενθέσεων.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δείτε σε καλύτερη ανάλυση τον πίνακα Γ.1 εδώ και σχολιάστε σχετικά στο τρέχον κείμενο. Για τεχνικούς λόγους δεν μπορούν να γίνουν σχόλια απευθείας στον πίνακα.
Στον πίνακα Γ.1, οι κλάσεις κινδύνου και οι συντελεστές βαρύτητας διαμορφώθηκαν με βάση ευρήματα της επιστημονικής έρευνας σχετικά με τη συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών και την πιθανότητα έναρξης τους. Η εκτίμηση της ευφλεκτικότητας έγινε με βάση την προσέγγιση των Xanthopoulos et al. (2012). Για τις κλάσεις της μορφολογικής κλίσης, έχει υποστηριχθεί ότι ο ρυθμός εξάπλωσης των πυρκαγιών επιφανείας μειώνεται σταδιακά κατά την εξάπλωση της φωτιάς προς τα κατάντη, όσο η τιμή της κλίσης αυξάνεται έως και τις 22ο (40%) (Van Wagner, 1988) ενώ σε περιπτώσεις μορφολογικών κλίσεων μεγαλύτερων των 30ο (58%), η εκδήλωση εκρηκτικής συμπεριφοράς της πυρκαγιάς μπορεί να παρατηρηθεί στα πρώτα μόλις λεπτά της εξάπλωσης (Viegas, 2006).
Ο συνθετικός χάρτης κινδύνου εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς απεικονίζει με ακρίβεια τις περιοχές που χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου αλλά και για την εκτέλεση κατάλληλων έργων πρόληψης εκτός της αντιπυρικής περιόδου .
Αναφορά των περιοχών που εμφανίζουν τον μέγιστο κίνδυνο σύμφωνα με Ποσοτικό Συνθετικό Χάρτη Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς και παραπομπή σε χάρτη (Εικόνα Γ.25).
Εικόνα Γ.25: Συνθετικός Χάρτης Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς στον Δήμο
Επισήμανση ελάχιστης, μέσης και μέγιστης τιμής κινδύνου εντός της επικράτειας του Δήμου.
Η κλίμακα που χρησιμοποιείται στο μοντέλο δεν είναι φυσικό μέγεθος και ως εκ τούτου δεν έχει μονάδες. Απεικονίζει τη διαφοροποίηση του κινδύνου μεταξύ των κελιών (pixels) στο χάρτη.
2.2.1 Υπέρθεση χάρτη οδικού δικτύου στο συνθετικό χάρτη κινδύνου εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς.
Από το συνδυασμό του οδικού δικτύου με το συνθετικό χάρτη κινδύνου εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς (Εικόνα Γ.26) αφενός προσδιορίζονται οι περιοχές στις οποίες η αφαίρεση της βλάστησης και η συντήρηση αποτελούν προτεραιότητα (οι περιοχές που το οδικό δίκτυο διασχίζει περιοχές υψηλού κινδύνου), αφετέρου οι περιοχές που έχουν αυξημένη επικινδυνότητα αλλά μειωμένη πρόσβαση (περιοχές σημειωμένες με κόκκινο χρώμα).
Αναφορά για την επάρκεια κάλυψης των περιοχών υψηλού και άνω κινδύνου από το οδικό δίκτυο και επισήμανση περιοχών με ανεπαρκή κάλυψη.
Εικόνα Γ.26: Συνδυασμός Συνθετικού Χάρτη Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς με το οδικό δίκτυο
Ο χάρτης αυτός καθορίζει αφενός σε ποια τμήματα του οδικού δικτύου πρέπει να δοθεί προτεραιότητα ως προς την αφαίρεση ή αραίωση της βλάστησης και αφετέρου υποδεικνύει σε ποιες περιοχές υψηλού κινδύνου δεν υπάρχει επαρκής πρόσβαση.
2.2.2 Υπέρθεση χάρτη σημείων υδροληψίας στον συνθετικό χάρτη κινδύνου εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς
Επισήμανση σε χάρτη (Εικόνα Γ.27) των περιοχών υψηλού κινδύνου που δεν καλύπτονται επαρκώς από σημεία υδροληψίας όλων των τύπων.
Εικόνα Γ.27: Συνδυασμός Συνθετικού Χάρτη Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς με τα σημεία υδροληψίας.
2.2.3 Υπέρθεση χάρτη ορατότητας στον συνθετικό χάρτη κινδύνου εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς
Επισήμανση επί χάρτου (Εικόνα Γ.28) των περιοχών που δεν είναι ορατές από τα πυροφυλάκια και των σταθερών σημείων περιπολίας στα όρια του Δήμου. Ιδιαίτερη επισήμανση των περιοχών αυξημένου κινδύνου που δεν είναι ορατές από τα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας.
Εικόνα Γ.28: Συνδυασμός Συνθετικού Χάρτη Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς με την ορατότητα από τα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας εντός ή πλησίον του Δήμου.
Προτάσεις για μετακίνηση πυροφυλακίων ή δημιουργία νέων, με παρουσίαση σε χάρτη (Εικόνα Γ.29)
Εικόνα Γ.29: Συνδυασμός Συνθετικού Χάρτη Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς με την ορατότητα από τα προτεινόμενα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας.
3. Συμπεράσματα- Προτεραιότητες
Η υπέρθεση συγκεκριμένων επιπέδων πληροφορίας στο χάρτη συνθετικού κινδύνου εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς σε περιβάλλον GIS βοηθά στην καλύτερη οπτικοποίηση των περιοχών στις οποίες πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις δράσεις πρόληψης.
Αναφορά συμπερασμάτων και προτεραιοτήτων με βάση την ανάλυση κινδύνου. Ενδεικτικά, στα συμπεράσματα μπορούν να αναφερθούν τα επίπεδα του κινδύνου που περιγράφονται από τη μέση τιμή του κινδύνου, τη χωρική κατανομή των περιοχών αυξημένου κινδύνου, την πρόσβαση στις περιοχές υψηλού κινδύνου, την κάλυψή τους με σημεία υδροληψίας, την ορατότητα από τα πυροφυλάκια και τα σταθερά σημεία περιπολίας.
Στις προτεραιότητες μπορούν να συμπεριληφθούν προτάσεις για τροποποιήσεις περιπόλων, για προσθήκη πυροφυλακίων ή σημείων παρατήρησης, για προτεραιοποίηση στην συντήρηση ή επέκταση του αγροτικού οδικού δικτύου σε συνεργασία με τους Προέδρους Κοινοτήτων, δημιουργία στεγασμένων ζωνών γύρω από τους οικισμούς και σε άλλες στρατηγικά επιλεγμένες περιοχές.
Δ. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ - ΔΡΑΣΕΙΣ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ - ΔΡΑΣΕΙΣ
Για τη συμπλήρωση του παρόντος Κεφαλαίου του Σχεδίου, ο Δήμος λαμβάνει υπόψη τα συμπεράσματα από τα παραπάνω κεφάλαια και αξιολογεί και προσδιορίζει ποιες από τις παρακάτω δράσεις θα υλοποιήσει.
1. Διαχείριση βλάστησης
Με βάση την χαρτογραφική αποτύπωση και τις οικονομικές/τεχνικές/διοικητικές δυνατότητες του Δήμου μπορούν να πραγματοποιηθούν οι κάτωθι εργασίες:
(α) Εκτέλεση προγραμμάτων διαχείρισης της βλάστησης για τη μείωση του κινδύνου, σε περιοχές ιδιαίτερης προστασίας (άλση, πάρκα, κατασκηνώσεις, κλπ) αρμοδιότητάς Δήμου. Οι δασικοί χάρτες καθορίζουν τις ζώνες στις οποίες η Δασική Υπηρεσία έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα για δράσεις διαχείρισης της βλάστησης.
(β) Αποψίλωση και απομάκρυνση ξηρής φυτικής βιομάζας από τις φυτεμένες νησίδες και τα πρανή του οδικού δικτύου ευθύνης τους.
(γ) Απομάκρυνση των υπολειμμάτων διαχείρισης της βλάστησης που ενεργείται από ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές και μισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών, προς αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της (Πυρ. Διάταξη 20/2023, ΦΕΚ Β΄2549/19.04.2023, ν. 4915/2022 αρθ. 41 με το οποίο αντικαταστάθηκε περ. 26 της υποπαρ. β’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων ν.3463/2006), εντός των διοικητικών τους ορίων.
(δ) Εκτέλεση έργων και εργασιών προληπτικής αφαίρεσης της βλάστησης από τους Δήμους καθ' υπόδειξη και συνεργασία με τις κατά τόπους αρμόδιες Δασικές Υπηρεσίες κυρίως στη ζώνη μίξης δασών-οικισμών για λόγους αντιπυρικής προστασίας των πολεοδομικών τους συγκροτημάτων.
(ε) Εκτέλεση δασοτεχνικών έργων σε δάση και δασικές εκτάσεις από τις υπηρεσίες του Δήμου, εφόσον ο Δήμος είναι δασοκτήμονας με βάση την δασική νομοθεσία.
Οι Δήμοι κάτοχοι ή διαχειριστές δασών και δασικών εκτάσεων και οι ενώσεις του (ΦΕΚ Β΄2219/6-4-2023, ΦΕΚ Β΄2834/5-7-2019) μπορούν για παράδειγμα να αντλήσουν κονδύλια από το Υπομέτρο 8.3 Πρόληψη ζημιών σε δάση εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, φυσικών καταστροφών και καταστροφικών συμβάντων του Μέτρου 08 – Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στην βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2020).
Στο πλαίσιο του υπομέτρου 8.3 υλοποιούνται ενέργειες, οι οποίες σχετίζονται με πρόληψη από πυρκαγιές και περιλαμβάνουν:
Κατασκευή ή/και συντήρηση προστατευτικών υποδομών, όπως: Δασικά μονοπάτια και δασικές οδοί με σκοπό την βελτίωση του δασικού οδικού δικτύου αντιπυρικής προστασίας, Σημεία υδροδότησης (υδατοδεξαμενές, υδρομαστεύσεις, κ.λπ.) συμπεριλαμβανομένων και έργων για τη συντήρηση και βελτίωση του οδικού δικτύου των σημείων υδροληψίας για τον ανεφοδιασμό των μέσων κατάσβεσης, Αντιπυρικές λωρίδες και άλλες ζώνες ή σημεία ασυνέχειας της καύσιμης ύλης.
Δαπάνες προληπτικών δασοκομικών χειρισμών, όπως: μικρά τεχνικά έργα για τη βελτίωση και την αποκατάσταση της βατότητας των υφιστάμενων δασικών δρόμων αντιπυρικής προστασίας, καθαρισμοί παρεδάφιας ή άλλης βλάστησης, διαφοροποίηση της δομής του δάσους με χρήση λιγότερο εύφλεκτων δασικών ειδών.
Δαπάνες εγκατάστασης ή/ και βελτίωσης εξοπλισμού και συστημάτων παρακολούθησης πυρκαγιών συμπεριλαμβανομένων παρατηρητηρίων, συστημάτων ανίχνευσης δασικών πυρκαγιών, επικοινωνιακού εξοπλισμού
Στην περίπτωση που ο δικαιούχος λαμβάνει πληρωμές στο πλαίσιο άλλων εθνικών ή ενωσιακών μέτρων ή βάσει ασφαλιστικών συμβάσεων για τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες, το άθροισμα των πληρωμών δε μπορεί να υπερβαίνει το 100% των επιλέξιμων δαπανών.
Ρητά αποκλείονται από τις επιλέξιμες δαπάνες, δαπάνες συντήρησης που σχετίζονται με γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις επί αγροτικών εκτάσεων/ αγροτεμαχίων. Σε ότι αφορά τις υποδομές με στόχο την καταπολέμηση των πυρκαγιών, δηλαδή υποδομές για την προσγείωση και τον ανεφοδιασμό των αεροπλάνων ή/ και ελικοπτέρων, αυτές μπορεί χρηματοδοτηθούν μόνο εάν προορίζονται για μη εμπορικούς σκοπούς. Ρητά αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής του μέτρου οι παραγωγικές υποδομές όπως κορμοπλατείες ή οι υποδομές φόρτωσης δασικών προϊόντων.
Η στήριξη παρέχεται μέσω επιχορήγησης του Άρθρου 67 του Καν. 1303/2013 και μπορεί να ανέλθει έως και στο 100% των επιλέξιμων δαπανών, σύμφωνα με το άρθρο 34, παρ. 12 του Καν (ΕΕ) 702/2014. Είναι δυνατή η χορήγηση προκαταβολής κατά την έννοια της παρ. 4 του άρθρου 45 του Καν. (Ε.Ε.) 1305/2013.
Ως πεδίο εφαρμογής ορίζονται όλα τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, εφόσον πληρούνται οι όροι επιλεξιμότητας του άρθρου 34 του Καν (ΕΕ) 702/2014 και συγκεκριμένα:
- οι δράσεις πρόληψης πυρκαγιών συνάδουν με το Εθνικό Σχέδιο Αντιπυρικής Προστασίας Δασών και αφορούν εκτάσεις μέσου ή/και υψηλού κινδύνου,
- η υλοποίηση κάθε δράσης πραγματοποιείται με βάση σχετική μελέτη/τεχνική έκθεση, ανάλογα με το είδος της,
- δράσεις σε δημόσια δάση υλοποιούνται μόνον εφόσον είναι συμβατές με το ετήσιο πρόγραμμα εργασιών της οικείας δασικής υπηρεσίας,
- δράσεις σε ιδιωτικά δάση υλοποιούνται μόνον εφόσον είναι συμβατές με το εγκεκριμένο διαχειριστικό σχέδιο του δάσους ή της τεχνικής έκθεσης ή του πίνακα υλοτομίας.
(στ) Σύμφωνα με το ΦΕΚ Β΄2549/19.04.2023 αποτελεί μέριμνα των Δήμων η εκπλήρωση της υποχρέωσης των ιδιοκτητών, νομέων, επικαρπωτών, μισθωτών και υπομισθωτών (i) οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, (ii) οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται σε περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, (iii) εκτάσεων που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των περ. "(i)" και "(ii)" του παρόντος άρθρου και (iv) εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, να προβαίνουν σε καθαρισμό των ανωτέρω χώρων κατά το χρονικό διάστημα από την 1η μέχρι την 30η Απριλίου εκάστου έτους και τη συντήρηση αυτού καθ' όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.
Ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει:
- Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα.
- Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
- Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δέντρου.
- Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους.
- Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων.
Οι υπόχρεοι οφείλουν να μεριμνούν για την ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού, ενώ απαγορεύεται η εγκατάλειψη, η απόρριψη ή η ανεξέλεγκτη διαχείρισή τους.
Ο οικείος Δήμος προβαίνει στην ενημέρωση των υπόχρεων, για το περιεχόμενο της παρούσας και ειδικότερα της υποχρέωσης καθαρισμού μέχρι 31η Μαρτίου εκάστου έτους με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως ενδεικτικά με ανάρτηση στην ιστοσελίδα και στον πίνακα ανακοινώσεων του οικείου Δήμου, αποστολή ενημερωτικού υλικού στην ταχυδρομική ή ηλεκτρονική διεύθυνση του υπόχρεου ή τυχόν αντικλήτού του, ενημερώσεις στα καταστήματα του Δήμου ή των Δημοτικών Διαμερισμάτων, σε τοπικούς φορείς και συλλόγους, σε συνεργασία με την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ειδικά κατά την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, η ενημέρωση των υπόχρεων λαμβάνει χώρα έως την 28 Απριλίου. Για την ανεύρεση των στοιχείων του υπόχρεου, ο οικείος Δήμος δύναται να ανατρέχει σε δεδομένα που τηρούνται στα αρχεία του, καθώς και στα δεδομένα του Εθνικού Κτηματολογίου. Εφόσον ο οικείος Δήμος διαθέτει την απαραίτητη υποδομή, μπορεί να παρέχεται η δυνατότητα στους υπόχρεους να αιτηθούν (π.χ. με φυσική παρουσία, ταχυδρομικά, ηλεκτρονικά ή μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα δημιουργηθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών μέσω gov.gr για το σύνολο των Δήμων), τη διενέργεια καθαρισμού με χρέωση της αντίστοιχης δαπάνης στο όνομά τους, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του οικείου Δήμου ή από ιδιωτική εταιρία με την οποία ο οικείος Δήμος έχει συνάψει σχετική σύμβαση. Στις παραπάνω περιπτώσεις, μόνη η υποβολή της αίτησης δεν αναστέλλει τις προθεσμίες για την διενέργεια καθαρισμού και δεν απαλλάσσει τους υπόχρεους από την υποχρέωση καθαρισμού με ίδια μέσα. Η υποχρέωση εκπληρώνεται με την πραγματοποίηση του καθαρισμού και μόνον. Ο οικείος Δήμος οφείλει να διενεργεί τακτικούς ή έκτακτους ελέγχους (ύστερα από καταγγελία ή και αυτεπαγγέλτως) για διαπίστωση εκπλήρωσης ή μη των υποχρεώσεων των υπόχρεων του άρθρου 1, προσηκόντως και με τη δέουσα επιμέλεια, καθ' όλη την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης καθ' όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, επιβάλλεται ή καταλογίζεται αντίστοιχα εξ ολοκλήρου στον/στους υπόχρεους από τον οικείο Δήμο:
- πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ,
- δαπάνη του αυτεπάγγελτου καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.
- Εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την επίδοση, θυροκόλληση ή κοινοποίηση της Πράξης Επιβολής Προστίμου, ο παραβάτης δύναται να υποβάλλει έγγραφη ένσταση στον οικείο Δήμο, παρελθούσης δε άπρακτης της ως άνω προθεσμίας και εφόσον η υποβαλλόμενη ένσταση δεν έχει γίνει αποδεκτή, το επιβληθέν πρόστιμο οριστικοποιείται. Στην περίπτωση συμμόρφωσης εντός της άνω προθεσμίας με την υποχρέωση καθαρισμού, ο οικείος Δήμος εκδίδει απόφαση μείωσης έως και 50% του προς επιβολή προστίμου. Η δαπάνη και το πρόστιμο αποτελούν έσοδα του οικείου Δήμου και εισπράττονται σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις.
- Μετά το πέρας της δεκαήμερης προθεσμίας ή εφόσον έχει υποβληθεί ένσταση η οποία δεν έχει γίνει αποδεκτή, ο οικείος Δήμος υποχρεούται εντός πέντε (5) ημερών σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων αυτών, κατά προτεραιότητα βάσει του κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς.
- Ειδικά για περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων για καθαρισμό τους, ο οικείος Δήμος, ταυτόχρονα με την επιβολή του προστίμου, αιτείται προς την κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς και βάσει αυτής, υποχρεούται σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων για την άρση του κινδύνου.
- Σε περίπτωση μη ανεύρεσης των στοιχείων των υπόχρεων, ακολουθείται η διαδικασία των προηγούμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου εξαιρουμένης της διαδικασίας επιβολής προστίμου και των προθεσμιών που αναφέρονται σε αυτήν
Ειδικές περιπτώσεις άρσης του κινδύνου με αυτεπάγγελτο καθαρισμό:
- Για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους της παρ. 4 του άρθρου 5 της παρούσας, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, κατόπιν αίτησης του οικείου δήμου, προβαίνει στην διενέργεια αυτοψίας με αξιολόγηση των χαρακτηριστικών παραμέτρων της περιοχής επιρροής του χώρου λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά, τις κλιματολογικές συνθήκες, τη συχνότητα συμβάντων πυρκαγιάς, την κλίση, τη βλάστηση και τη φυτική καύσιμη ύλη του χώρου και της ευρύτερης περιοχής, την πυκνότητα του δομημένου περιβάλλοντος τις υποδομές και δίκτυα, τη γειτνίαση με ευαίσθητες εγκαταστάσεις (όπως ενδεικτικά νοσοκομεία, σχολεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων κ.λπ.), καθώς και με δάση, δασικές εκτάσεις, πάρκα, άλση κ.λπ.
- Ο οικείος Δήμος μετά την έκδοση της βεβαίωσης συνδρομής υψηλού κινδύνου από την Πυροσβεστική Υπηρεσία υποχρεούται, κατά τους ορισμούς του άρθρου 5 της παρούσας, σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό του χώρου για την άρση του κινδύνου με την συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας, εφόσον απαιτηθεί.
- Σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος βεβαιώνεται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία προς τον οικείο Δήμο, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση της διαδικασίας του άρθρου 5 της παρούσας, ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός από τον οικείο Δήμο προς το σκοπό άμεσης άρσης του κινδύνου (Παράρτημα Δ'). Για τη διαπίστωση της επείγουσας περίπτωσης και της συνδρομής άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της, η Πυροσβεστική Υπηρεσία λαμβάνει υπόψη τα κριτήρια που ενδεικνύουν τον επείγοντα χαρακτήρα και την ιδιαίτερα υψηλή επικινδυνότητα, όπως είναι ενδεικτικά (α) ο δείκτης επικινδυνότητας 4 (πολύ υψηλός) ή 5 (κατάσταση συναγερμού), σύμφωνα με τον Ημερήσιο Χάρτη πρόβλεψης Κινδύνου πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, (β) η σε εξέλιξη πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή, (γ) τα Τακτικά και τα Έκτακτα Δελτία Επιδείνωσης Καιρού ή τα Έκτακτα Δελτία Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων, σύμφωνα με τα οποία, οι μετεωρολογικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την εκδήλωση ή την εξάπλωση πυρκαγιάς στην περιοχή το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη, εφόσον κρίνει απαραίτητο, και τα κριτήρια που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.
Στην επιλογή των θέσεων υψηλού κινδύνου για την εφαρμογή του αυτεπάγγελτου καθαρισμού καθοριστική σημασία έχουν οι χάρτες του Κεφαλαίου Γ.
Πέραν των ανωτέρω, είναι απαραίτητη η αφαίρεση ξερών χόρτων και θάμνων ή/και η αραίωση βλάστησης κατά μήκος του οδικού δικτύου. Το πλάτος στο οποίο μπορεί να αφαιρεθεί (αποψιλωθεί) βλάστηση εκατέρωθεν δρόμων, ποικίλει. Το συνολικό πλάτος μιας αποψιλωμένης ζώνης (firebreak) μπορεί να κυμανθεί από 12 μ. έως περισσότερο από 150 μ.(Plana et al. 2005). Η κλάδευση των δένδρων θα γίνεται σε ύψος από του 1/3 έως του 1/2 του ύψους των με ελάχιστο ύψος τα 2μ. Στις δράσεις αυτές μπορούν να συμμετέχουν και εθελοντικές οργανώσεις κατά την περίοδο σχεδιασμού. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις περιοχές με αυξημένη επικινδυνότητα (βλ. Κεφάλαιο Γ.1 και Εικόνα Γ.26).
Αναφορά συνολικών χιλιομέτρων οδικού δικτύου στα οποία ο Δήμος έχει την αρμοδιότητα καθαρισμού.
Αναφορά συνολικών χιλιομέτρων δικτύου ηλεκτροδότησης για επιτήρηση καθαρισμού από την αρμόδια Αρχή και με έμφαση στην αποψίλωση χώρων που βρίσκονται κάτω από σημεία ζεύξης. Η παρακολούθηση της ποιότητας και του επιπέδου συντήρησης και αξιοπιστίας των συστημάτων μεταφοράς και των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) (ν.4001/2011, ΦΕΚ Α΄179/2011).
Αναφορά συνολικών χιλιομέτρων σιδηροδρομικού δικτύου στα οποία πρέπει να γίνει καθαρισμός από τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
Αναφορά συνολικής έκτασης καθαρισμού βλάστησης περιμετρικά των Χ.Α.Δ.Α.
Υπόδειξη περιοχών για επιλεγμένες δράσεις διαχείρισης βλάστησης σε ευάλωτες περιοχές (π.χ. δημιουργία στεγασμένων ζωνών γύρω από τους οικισμούς και σε άλλες στρατηγικά επιλεγμένες περιοχές, επιλέγοντας τις εκάστοτε κατάλληλες ή και συνδυάζοντας μηχανικές μεθόδους διαχείρισης, βόσκηση ή/και προδιαγεγραμμένη καύση) και συντονισμός δράσεων με τις δασικές, πυροσβεστικές υπηρεσίες και τις εθελοντικές ομάδες. Οι ανωτέρω δράσεις προτεραιοποιούνται με βάση τους Χάρτες Κινδύνου (Κεφ. Γ.2)
2. Υποδομές - εξοπλισμός
2.1 Απογραφή, συντήρηση και ανάπτυξη νέων υποδομών
Κατά τη διάρκεια της περιόδου σχεδιασμού πρόληψης πρέπει να πραγματοποιείται απογραφή των υποδομών του Δήμου, ώστε να είναι επιχειρησιακά έτοιμες για την αντιπυρική περίοδο. Στην απογραφή θα πρέπει να σημειώνεται η λειτουργική κατάσταση των υποδομών, με έμφαση σε χαρακτηριστικά που αφορούν στην πλήρη αξιοποίησή τους (π.χ. πλάτος αγροτικών ή δασικών δρόμων, σημεία αναστροφής οχημάτων, κλπ).
Οι ΟΤΑ μπορούν να συμβάλουν στην εκτέλεση εργασιών συντήρησης / βελτίωσης ἡ κατασκευής δημοσίων δασικών έργων, μέσω σύναψης Προγραμματικής Σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 53 παρ, 3 του ν. 4042/2012 (ΦΕΚ Α΄24) και βάσει της αριθ. 168951/728/27-4-2012 «Προγραμματικές Συμβάσεις για τη μελέτη και εκτέλεση δασοτεχνικών έργων σε δημόσια δάση και δασικές εκτάσεις» εγκυκλίου της Δασικής Υπηρεσίας (ΑΔΑ: Β49Κ0-Γ25).
Ειδικά για τα υδροστόμια, ο Δήμος είναι αρμόδιος για την κατασκευή τους και οι υπηρεσίες ύδρευσης για την επισκευή τους, καθ’ υπόδειξη της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Η ανάπτυξη νέων υποδομών (π.χ. οδικό δίκτυο για αύξηση προσβασιμότητας, πρόσθετα σημεία υδροληψίας, ελικοδρόμια, κλπ.) βασίζεται στο Κεφάλαιο Γ. 2.3.
Για την μελέτη, κατασκευή διάνοιξη δασικών οδών προβλέπεται ρητά η περιβαλλοντική αδειοδότηση (έκδοση Απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων), σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4014/2011, όπως κάθε φορά ισχύουν σε συνάρτηση με τις σχετικές αποφάσεις και εγκυκλίους του ΥΠΕΝ περί της εφαρμογής του ν. 4014/2011 (η με αριθμ. ΥΑ 1958/2012 (ΦΕΚ Β΄21), όπως τροποποιήθηκε με τις υπ’ αριθμ. ΥΑ 173829/2014 (ΦΕΚ Β΄ 2036) και ΔΙΠΑ/οικ.37674/2016 (ΦΕΚ Β΄ 2471)). Αρμόδια υπηρεσία για την έκδοση περιβαλλοντικής αδειοδότησης είναι η Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού (ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ.) της οικείας Περιφέρειας, κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος της Δασικής Υπηρεσίας στην περιοχή ευθύνης της οποίας προβλέπεται η εκτέλεση του εν λόγω έργου διάνοιξης δασικής οδού.
Η καλλιέργεια και υδρομάστευση πηγών με παροχή κατά τους θερινούς μήνες μπορούν να υποστηρίξουν το έργο της πυρόσβεσης, όπως και φρεάτια με υψηλή στάθμη νερού.
Η χωρητικότητα και ο αριθμός των υδατοδεξαμενών πρέπει να σταθμίζεται αναλόγως των κατασταλτικών αναγκών του προστατευτέου χώρου και δεν πρέπει να είναι μικρότερης χωρητικότητας των 60m3, η οποία ενδεικτικά αντιστοιχεί σε έκταση 1000 στρεμμάτων κατά ανώτατο όριο (ΑΔΑ:9Δ9Σ4653Π8-7ΔΝ). Παράλληλα επιλέγονται περιοχές πλησίον του οδικού δικτύου και ανάντη της προστατευόμενης έκτασης.
2.2 Απογραφή, συντήρηση και απόκτηση νέου εξοπλισμού
Απογραφή και συντήρηση θα πρέπει να γίνεται στα μέσα μεταφοράς προσωπικού και εξοπλισμού (π.χ. αντλίες, γεννήτριες, μηχανήματα καθαρισμού, αλυσοπρίονα) και στα μηχανήματα του Δήμου (βλ. Κεφάλαιο 5.2), κατά την οποία θα αναφέρεται η ηλικία και η κατάσταση λειτουργίας τους.
Απογραφή γίνεται επίσης στα αποθέματα καυσίμων και στα εργαλεία.
Απογραφή στα Μέσα Ατομικής Προστασίας που οφείλει να χρησιμοποιεί το προσωπικό που εκτελεί εργασίες - περιπολίες στην ύπαιθρο.
Η απόκτηση νέου εξοπλισμού (π.χ. σκαπτικά μηχανήματα, υδροφόρες, κλπ.) βασίζεται στο Κεφάλαιο Γ.3, στην Απογραφή που διενεργείται σε ετήσια βάση και στην διαθεσιμότητα ιδιωτικών οχημάτων.
Εξετάζεται η δυνατότητα παροχής και συντήρησης εξοπλισμού των Εθελοντικών Ομάδων που δραστηριοποιούνται στον Δήμο.
Ενημέρωση κοινού και ειδικών επαγγελματικών κατηγοριών
3. Ενημέρωση κοινού
Οι εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού μπορούν να βοηθήσουν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους των δασικών πυρκαγιών, τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους, καθώς και την προώθηση πρακτικών υπεύθυνης διαχείρισης των δασών.
Προτείνονται:
- η στατιστική ή/και εμπειρική ανάλυση των αιτιών έναρξης δασικών πυρκαγιών και των κινητήριων δυνάμεων πίσω από τα αίτια. Η ανάλυση αυτή θα επιτρέψει την χαρτογράφηση των ομάδων-στόχων στις οποίες πρέπει να εστιάσει η ενημέρωση ή η διαβούλευση προκειμένου να μειωθούν τα περιστατικά. Η ανάλυση μπορεί να γίνει σε επίπεδο Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που υπάρχουν ανάλογα δεδομένα ή σε όλη την χωρική αρμοδιότητα του Δήμου.
- η κατά προτεραιότητα ενημέρωση κατοίκων εντός ή πλησίον ζωνών υψηλού κινδύνου, με βάση τους Χάρτες κινδύνου του παρόντος σχεδίου με ειδικές συναντήσεις που διοργανώνονται από τους Προέδρους των Κοινοτήτων και τον Υπεύθυνο του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου με την συμβολή των τοπικών Π.Υ. ή εξωτερικών συνεργατών.
- η έκδοση έντυπου υλικού διαφοροποιημένου ανάλογα με το κοινό-στόχος που απευθύνεται και έχει αναδειχθεί από την ανάλυση αιτιών έναρξης.
- η διενέργεια ετήσιων διαλέξεων ενημερωτικού χαρακτήρα στα σχολεία του Δήμου
- καταχωρήσεις στον έντυπο τύπο κατά την περίοδο σχεδιασμού και την αντιπυρική περίοδο.
- χρήση ραδιοφωνικών σποτ σε τοπικούς σταθμούς σε ημέρες υψηλού κινδύνου εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς.
- προώθηση του εθελοντισμού με έμφαση στη συμβολή τους για την προστασία των δασών.
Στη διανομή του έντυπου ενημερωτικού υλικού μπορεί να συμμετέχουν και εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας. Το ενημερωτικό υλικό σε ηλεκτρονική μορφή διατίθεται μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gov.gr) και δύναται να αναρτηθεί στις οικείες ιστοσελίδες με σκοπό την ευρύτερη διάδοσή του.
Ειδικές επαγγελματικές κατηγορίες
Σύμφωνα με τις Πυροσβεστικές Διατάξεις υπ. αριθμ. 9/2021, 20/2022 και την ΚΥΑ 27152/2021 (ΦΕΚ Β΄2757/28-6-2021) ισχύουν συγκεκριμένες απαγορεύσεις, περιορισμοί αλλά και κυρώσεις για την χρήση πυρός και την πρόκληση πυρκαγιών υπαίθρου.
4. Προγραμματισμός εκπαίδευσης προσωπικού και εθελοντών
Η εκπαίδευση του προσωπικού του Δήμου, και ιδιαίτερα του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας, είναι πολύ σημαντική για την σωστή κατάρτιση και εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης. Λαμβάνοντας υπόψην το γνωστικό υπόβαθρο των στελεχών του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας, και τις αυξανόμενες ανάγκες για χρήση νέων τεχνολογιών [Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (ΓΣΠ), Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ) κλπ], προτείνεται η συμμετοχή τους σε εξειδικευμένα επιμορφωτικά σεμινάρια, ασκήσεις και διαλέξεις από μέλη της Ακαδημαϊκής κοινότητας, του Πυροσβεστικού Σώματος , Δασικής Υπηρεσίας, Ερευνητικών ή άλλων Φορέων.
Το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, σε συνεργασία με την Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας (άρθρο 39, ν. 4662/2020), μπορεί να διοργανώνει σεμινάρια και εκπαιδεύσεις που θα εμπλέκεται το σύνολο του προσωπικού του Δήμου που είναι σχετικό με δράσεις πολιτικής προστασίας.
Το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου μπορεί α) να διοργανώνει σεμινάρια και εκπαιδεύσεις για τους Εθελοντές και β) να ενημερώνει τους Εθελοντές για το παρόν Σχέδιο και τυχόν επικαιροποιημένες εκδόσεις του.
Λίστα με αριθμό πραγματοποιημένων και προγραμματισμένων εκπαιδεύσεων και εκπαιδευομένων.
5. Ασκήσεις - Έλεγχος Σχεδίου
Τα σενάρια των ασκήσεων θα λαμβάνουν υπόψη την χωρική κατανομή του κινδύνου και την τρωτότητα, σύμφωνα με την Ανάλυση Κινδύνου (Κεφάλαιο 3) του παρόντος Σχεδίου.
Για τον έλεγχο του Σχεδίου πραγματοποιούνται ασκήσεις που διοργανώνονται από το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ΓΓΠΠ για τον έλεγχο των διαδικασιών και σχεδίων που συντάσσονται σε εφαρμογή της ΥΑ 1299/2003 «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ».
Για το σκοπό αυτή η Δ/νση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της ΓΓΠΠ έχει εκδώσει επικαιροποιημένες «Κατευθυντήριες Οδηγίες για τον Σχεδιασμό και τη Διεξαγωγή Ασκήσεων Πολιτικής Προστασίας» με το υπ. αριθμ. 532/23-01-2020 έγγραφό της (ΑΔΑ: ΩΕ2Ψ46ΜΤΛΒ-Γ95).
Ο σχεδιασμός και η διεξαγωγή ασκήσεων Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών σε τακτά χρονικά διαστήματα, συνιστά την πιο ασφαλή μέθοδο για την τακτική και σε βάθος δοκιμασία, εκπαίδευση και αξιολόγηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας, επάρκειας, αλλά και του επιτυχούς συντονισμού των φορέων σε δράσεις αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και άμεσης/βραχείας διαχείρισης των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, καθώς και για την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους.
Μετά την ολοκλήρωση ή αναθεώρηση του Σχεδίου του Δήμου, με εντολή του Δημάρχου, το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου προγραμματίζει σε ετήσια βάση μια άσκηση ετοιμότητας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, καθώς και για την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους, βάσει του ανωτέρω σχεδίου.
Οι ασκήσεις αυτές θα πρέπει να εστιάζουν κατά κύριο λόγο σε θέματα κατανομής ρόλων και αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών των Δήμων, με στόχο την επαύξηση της διαλειτουργικότητας και συνεργασίας όλων των οργανικών μονάδων του Δήμου, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου στην αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών. Τονίζεται ότι σε αρχικό στάδιο οι ασκήσεις αυτές θα πρέπει να επικεντρώνονται μόνο στην άσκηση των οργανικών μονάδων και υπηρεσιών του Δήμου, για τη βελτίωση του σχεδιασμού τους στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, καθώς και για την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους, χωρίς την εμπλοκή άλλων φορέων και υπηρεσιών (ΕΛ.ΑΣ., Π.Σ., ΕΚΑΒ, κλπ).
Σε δεύτερο στάδιο θα κληθούν να συμμετέχουν στις ανωτέρω ασκήσεις και οι λοιποί εμπλεκόμενοι φορείς σε επίπεδο Δήμου (διυπηρεσιακή άσκηση), στο πλαίσιο συντονισμού και διαλειτουργικότητας μεταξύ τους, για υλοποίηση δράσεων που συνδέονται με την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, καθώς και για την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους.
Η Δ/νση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της ΓΓΠΠ δύναται να συνδράμει στον σχεδιασμό, διεξαγωγή και αποτίμηση των ανωτέρω ασκήσεων Πολιτικής Προστασίας σε επίπεδο Δήμου, κατόπιν σχετικού αιτήματος.
Αναφορά ασκήσεων στις οποίες συμμετέχει ο Δήμος, αναφορά στους συμμετέχοντες.
6. Εκτιμώμενο κόστος δράσεων πρόληψης
Αναφορά εκτιμώμενου κόστους ανά δράση πρόληψης που απαιτείται βάσει των Κεφαλαίων Γ.3 και Δ.1 - Δ.5.
Αναφορά εκτιμώμενου πρόσθετου (εποχικού, κλπ) ανθρώπινου δυναμικού για δράσεις πρόληψης (καθαρισμοί, στελεχώσεις πυροφυλακίων ή περιπόλων).
Αναφορά διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων ανά δράση.
Το εκτιμώμενο κόστος είναι πιθανό να υπερβαίνει τον διαθέσιμο ετήσιο προϋπολογισμό του Δήμου. Σε αυτή την περίπτωση, γίνεται προτεραιοποίηση δράσεων πρόληψης με βάση τα συμπεράσματα του Κεφαλαίου Γ.3 και επιμερισμός του κόστους στα επόμενα έτη.
Η κοστολόγηση, σε συνδυασμό με την τεκμηρίωση των αναγκών του Δήμου, μέσα από τους χάρτες κινδύνου, μπορεί να υποστηρίξει αιτήματα για πρόσθετες χρηματοδοτήσεις από ποικίλες χρηματοδοτικές πηγές και σχετικά εργαλεία.
Ε. ΜΕΣΑ – ΠΟΡΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
ΜΕΣΑ - ΠΟΡΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
1. Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας ΟΤΑ
Περιγραφή της στελέχωσης του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας, της δύναμης που συνδράμει στην Πολιτική Προστασία μετά από εκπαίδευση και στην συνολική δύναμη του Δήμου.
2. Διαθέσιμα οχήματα ΟΤΑ
Αναφορά στα διαθέσιμα οχήματα του Δήμου που μπορούν να συνδράμουν το έργο της Πολιτικής Προστασίας.
3. Εθελοντικές Ομάδες
Αναφορά των Εθελοντικών Ομάδων που δραστηριοποιούνται εντός των ορίων του Δήμου και μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στους τομείς της πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης.
4. Ιδιωτικά Οχήματα
Αναφορά σε Ιδιωτικά Οχήματα (π.χ. χωματουργικά, υδροφόρες) μαζί με τα στοιχεία των χειριστών.
5. Δυνάμεις Πυροσβεστικής, Δασικής Υπηρεσίας, Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας
Αναφορά των διαθέσιμων μέσων του ΠΣ, της ΔΥ, των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.
6. Πυροφυλάκια – Περιπολίες
Αναφορά των περιπολιών που εκτελούνται σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς.
7. Διαθέσιμοι Οικονομικοί Πόροι
Στοιχεία για την χρηματοδότηση του Δήμου για δράσεις πυροπροστασίας, καθώς και χρηματοδοτήσεων σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών.
Στοιχεία για τυχόν αναμενόμενες δράσεις για πρόσθετη χρηματοδότηση του Δήμου (ΕΣΠΑ, Ευρωπαϊκά Προγράμματα, Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, χορηγίες, κλπ)
ΣΤ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
1. Προπαρασκευαστικές Δράσεις του Δήμου
Τα προπαρασκευαστικά μέτρα και δράσεις πολιτικής προστασίας που συμβάλλουν στην ετοιμότητα του ανθρώπινου δυναμικού και των μέσων που διαθέτει ο Δήμος για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, καθώς και την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους, δρομολογούνται ως ακολούθως:
1.1 Δήμαρχος
- Έκδοση Απόφασης ορισμού υπευθύνων του αυτοτελούς Τμήματος της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου.
- Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για τη σύνταξη ή επικαιροποίηση του παρόντος Σχεδίου,
- Εντολή προς τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, για τη συντήρηση εξοπλισμού και μέσων που θα χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη του έργου του ΠΣ καθώς και για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών.
- Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, σε συνεργασία με τις Τεχνικές Υπηρεσίες, για την κατάρτιση μνημονίου συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων προς ενίσχυση του έργου τους στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, καθώς και στην υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους,
- Εντολή προς την ΔΕΥΑ του Δήμου για την έγκαιρη συντήρηση πυροσβεστικών υδροστομίων αρμοδιότητάς της ή εγκατάσταση νέων, σύμφωνα με τις υποδείξεις της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που διενεργεί τον έλεγχό τους (ν.1590/1986). Η συντήρηση των πυροσβεστικών υδροστομίων γίνεται από τους φορείς των δικτύων ύδρευσης, μετά από υπόδειξη της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που διενεργεί τον έλεγχό τους. Τυχόν εγκατάσταση νέων υδροστομίων γίνεται σύμφωνα με τις υποδείξεις της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και η δαπάνη βαρύνει τους φορείς των δικτύων ύδρευσης (Εγκύκλιος 79/07-09-2011 του Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος, ν. 1590/1986, Π.Δ. 210/1992, έγγραφο 12793 οικ. Φ.702.15/25-02-2022 του Α.Π.Σ.).
- Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου, έργων και δράσεων για την αποφυγή πρόκλησης πυρκαγιάς στην ύπαιθρο από τη λειτουργία χώρων εναπόθεσης αστικών απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της φύλαξής τους, σε εφαρμογή της Πυροσβεστικής Διάταξης 9/2021 (ΦΕΚ Β΄1923/2021).
- Έκδοση απόφασης συγκρότησης του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ) του Δήμου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο αρθ.13, ν.3013/2002. Με βάση το 9032/14-12-2016 έγγραφο της ΓΓΠΠ έχει δοθεί υπόδειγμα κανονισμού λειτουργίας των Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας των Δήμων της χώρας.
- Εντολή, πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, προς τους Προέδρους Τοπικών Κοινοτήτων, που είναι υπεύθυνοι των ομάδων πυρασφάλειας της Τοπικής Κοινότητας, για την καταγραφή των μέσων και του ανθρώπινου δυναμικού που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών και κοινοποίησή τους στο Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου.
- Συμμετοχή στο Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας ……....... (ΣΟΠΠ), εφόσον προσκληθεί, για την επίλυση ζητημάτων συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω δασικών πυρκαγιών.
- Εντολή προς την Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου για τη σύσταση και συγκρότηση επιτροπών καταγραφής ζημιών του Δήμου για την χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης σε όσους περιέρχονται σε κατάσταση ανάγκης συνεπεία δασικών πυρκαγιών (προνοιακό επίδομα).
- Εντολή προς την Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου για τη τήρηση καταλόγου των ωφελούμενων του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».
- Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για τη διενέργεια άσκησης Πολιτικής Προστασίας για την εκπαίδευση του προσωπικού και την αξιολόγηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των υπηρεσιών του Δήμου έναντι δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ΓΓΠΠ (Κεφάλαιο 4.2 του παρόντος).
- Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Προστασίας του Δήμου για δράσεις ενημέρωσης του κοινού για τη λήψη μέτρων πρόληψης και αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από δασικές πυρκαγιές.
- Βάσει των πρακτικών του οικείου Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (ΣΤΟ) του Δήμου, προχωρά στην ιεράρχηση και δρομολόγηση, κατά το μέρος που αφορά στον Δήμο, των μέτρων, έργων και δράσεων που προτάθηκαν στα ανωτέρω Συντονιστικά Όργανα.
1.2 Αντιδήμαρχος θεμάτων Πολιτικής Προστασίας
Συνδράμει τον Δήμαρχο στο έργο του και παρακολουθεί την υλοποίηση των προπαρασκευαστικών δράσεων πολιτικής προστασίας του Δήμου (όνομα δήμου) σε συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου και τις λοιπές αρμόδιες οργανικές μονάδες του Δήμου.
1.3 Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου
- Καταγραφή των επιχειρησιακά διαθέσιμων πόρων του Δήμου, που δύναται να διατεθούν τόσο για την ενίσχυση του έργου της καταστολής του ΠΣ όσο και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, στα πλαίσια εφαρμογής του παρόντος σχεδίου.
- Σύνταξη ή επικαιροποίηση του Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών Εξ Αιτίας Δασικών Πυρκαγιών του Δήμου, με βάση τις οδηγίες σχεδίασης της παραγράφου 15.2 του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών Εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών με την κωδική ονομασία «ΙΟΛΑΟΣ» (4η έκδοση) και υποβολή του στην Εκτελεστική Επιτροπή του Δήμου προκειμένου να εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο.
- Σύνταξη ή επικαιροποίηση μνημονίων ενεργειών, σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες του Δήμου, στα οποία να προσδιορίζονται οι επιχειρησιακά υπεύθυνοι υπάλληλοι, ο ρόλος και οι δράσεις αυτών για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών εξαιτίας δασικών πυρκαγιών. Στα πλαίσια αυτά συντάσσονται τηλεφωνικοί κατάλογοι με τηλέφωνα και θέσεις υπευθύνων των Δήμων (Παράρτημα Β του παρόντος) τα οποία και κοινοποιούνται στις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες του ΠΣ και της ΕΛΑΣ.
- Κοινοποίηση του επικαιροποιημένου Παραρτήματος Β, στις αρμόδιες κατά τόπους Διοικήσεις του Πυροσβεστικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας, για λόγους άμεσης κινητοποίησης και πληρέστερης ενημέρωσής τους.
- Εξασφάλιση επικοινωνίας με το Κέντρο Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και των λοιπών εμπλεκομένων φορέων σε τοπικό επίπεδο.
- Μέριμνα για τη συνεργασία των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου με την τοπική Πυροσβεστική Υπηρεσία προκειμένου να εξασφαλίζεται η συμβατότητα εξοπλισμού και μέσων που διαθέτει ο Δήμος προς υποστήριξη του έργου του ΠΣ.
- Κατάρτιση, σε συνεργασία με τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου, μνημονίου συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων προς ενίσχυση του έργου του Δήμου στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, καθώς και στην υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους, για την περίπτωση που δεν επαρκούν οι πόροι του Δήμου.
- Καθορισμός χώρων συγκέντρωσης του πληθυσμού, μετά από σχετική συνεννόηση με την οικεία Περιφέρεια, σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών λόγω δασικών πυρκαγιών (χώροι καταφυγής).
- Μέριμνα για τον κανονισμού λειτουργίας και τη σύγκληση του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ) του Δήμου κατόπιν εντολής του Δημάρχου.
- Ενημέρωση του κοινού για τη λήψη μέτρων πρόληψης και αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από δασικές πυρκαγιές
- Προγραμματισμός διενέργειας άσκησης Πολιτικής Προστασίας για την εκπαίδευση του προσωπικού και την αξιολόγηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των υπηρεσιών του Δήμου έναντι δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ΓΓΠΠ (παράγραφος 8.2.1 του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών Εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών με την κωδική ονομασία «ΙΟΛΑΟΣ» (4η έκδοση)).
- Καθημερινή παρακολούθηση του Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδεται από την ΓΓΠΠ και ενημέρωση του Δημάρχου και ορισμός σε κατάσταση ετοιμότητας Πολιτικής Προστασίας για τις περιοχές, που ο κίνδυνος για το επόμενο 24-ωρο εκτιμάται από πολύ υψηλός (κατηγορία 4) έως κατάσταση συναγερμού (κατηγορία 5),
- Επικοινωνία με τις οικείες Υπηρεσίες Πρόνοιας των Δήμων προκειμένου να λάβουν αντίγραφο των σχεδίων εκκένωσης των παιδικών εξοχών – κατασκηνώσεων που λειτουργούν εντός της χωρικής τους αρμοδιότητας, για λόγους καλύτερου συντονισμού του έργου της Πολιτικής Προστασίας, στην περίπτωση που κριθεί αναγκαία η λήψη του ανωτέρου μέτρου της εκκένωσης.
- Αποστολή εγγράφου κατά το Α' δεκαπενθήμερο του Μαρτίου εκάστου έτους, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 3, 4 και 5 της υπ. αρ. 9/2021 Πυροσβεστικής Διάταξης, για την κατάσταση με τους χώρους ανεξέλεγκτης εναπόθεσης απορριμμάτων στα όρια του Δήμου. Στους ανωτέρω χώρους ανεξέλεγκτης εναπόθεσης απορριμμάτων, ενεργείται το Α' δεκαπενθήμερο του Απριλίου εκάστου έτους, αυτοψία από τριμελή Επιτροπή, αποτελούμενη από Αξιωματικούς των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών ανά Διοίκηση Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού (ΔΙ.Π. Υ.Ν. ή ΔΙ.Π. Υ.), για τη διαπίστωση των υφιστάμενων μέτρων και μέσων πυροπροστασίας. Η Επιτροπή συντάσσει σχετική έκθεση που αποστέλλεται μέσω της οικείας ΔΙ.Π. Υ.Ν ή ΔΙ.Π. Υ. στην αρμόδια Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας, στον Δήμο.
- Από 1η Μαΐου έως και την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους, να λαμβάνονται επιπρόσθετα αναγκαία μέτρα ασφαλούς φύλαξης των χώρων απορριμμάτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 118 του ν. 1892/1990 (ΦΕΚ Α΄ 101), όπως κωδικοποιήθηκε στο άρθρο 30 του π.δ. 410/1995 (ΦΕΚ Α΄ 231), όπως η παρουσία υδροφόρου οχήματος με μέριμνα του Δήμου σε ημέρες που ο δείκτης επικινδυνότητας, σύμφωνα με τον εκδιδόμενο από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.) Ημερήσιο Χάρτη πρόβλεψης Κινδύνου πυρκαγιάς είναι 3 (υψηλή), 4 (πολύ υψηλή) ή 5 (κατάσταση συναγερμού)
1.4 Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου
- Συντήρηση εξοπλισμού και μέσων που θα χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη του έργου του ΠΣ καθώς και για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών
- Συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου στην κατάρτιση μνημονίου συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων προς ενίσχυση του έργου του Δήμου στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, καθώς και στην υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους, για την περίπτωση που δεν επαρκούν οι πόροι του Δήμου
- Συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου στην καταγραφή των επιχειρησιακά διαθέσιμων μέσων που διαθέτει ο Δήμος.
1.5 Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου
- Σύσταση και συγκρότηση επιτροπών καταγραφής ζημιών του Δήμου για την χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης σε όσους περιέρχονται σε κατάσταση ανάγκης συνεπεία δασικών πυρκαγιών (προνοιακό επίδομα).
- Τήρηση καταλόγου των ωφελούμενων του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» του Δήμου.
1.6 ΔΕΥΑ Δήμου
Συντήρηση πυροσβεστικών υδροστομίων αρμοδιότητάς της ή εγκατάσταση νέων, σύμφωνα με τις υποδείξεις της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που διενεργεί τον έλεγχό τους (ν.1590/1986, έγγραφο 12793 οικ. Φ.702.15/25-02-2022 του Α.Π.Σ.).
1.7 Δημοτική Αστυνομία
Εφαρμόζει της απόφαση απαγόρευσης και τη βεβαίωση του προστίμου με βάση τα άρθρα 129-131 του ν. 4926/2022 (ΦΕΚ Α΄ 82/2022) ως προς την απαγόρευση διέλευσης, παραμονής και κυκλοφορίας προσώπων και οχημάτων, σε περιοχές NATURA, καθώς και σε δασικά οικοσυστήματα, πάρκα και άλση, όπως ορίζονται στις διατάξεις του ν. 998/1979 (ΦΕΚ Α΄289/1979), μετά από ενδεχόμενη απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη ή του οικείου χωρικού Αντιπεριφερειάρχη κατά τις ημέρες και στις περιοχές που ο δείκτης επικινδυνότητας, σύμφωνα με τον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, είναι κατηγορίας 3 (υψηλή), κατηγορίας 4 (πολύ υψηλή) ή κατηγορίας 5 (κατάσταση συναγερμού).
1.8 Πρόεδροι Τοπικών Κοινοτήτων Δήμου
- Καταγράφουν τα μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και είναι υπεύθυνοι της ομάδας πυρασφάλειας της κοινότητας.
- Συνεργάζονται με τα αρμόδια όργανα του δήμου για την κατάρτιση του σχεδίου πρόληψης πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων αντιμετώπισης πυρκαγιών ή φυσικών καταστροφών τίθεται στη διάθεση των αρμοδίων αρχών,
- Μεριμνούν για την καλή κατάσταση του δικτύου εσωτερικής και αγροτικής οδοποιίας της κοινότητας, εποπτεύοντας τις εργασίες συντήρησης και υποβάλλοντας προς την τεχνική υπηρεσία δια του αρμόδιου αντιδημάρχου, σχετικό υπόμνημα όπου αναγράφεται το είδος των εργασιών, ο τόπος και ο χρόνος που έγιναν αυτές,
- Λαμβάνουν μέτρα για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών επείγοντος χαρακτήρα στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης και σε εξαιρετικές περιπτώσεις αναθέτει την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης ζημιών μικρής κλίμακας εάν από την καθυστέρηση αποκατάστασης δημιουργείται άμεσος κίνδυνος για την επαρκή υδροδότηση της κοινότητας, ενημερώνοντας εγγράφως για το λόγο αυτόν τον αρμόδιο αντιδήμαρχο ή τον πρόεδρο της ΔΕΥΑ,προωθούν τον εθελοντισμό και συνεργάζονται με ομάδες εθελοντών για την εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινότητας.
2. Προπαρασκευαστική σύγκληση Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου του Δήμου
2.1 Δήμαρχος
- Εντολή προς το αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για τη σύγκληση του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ) στη φάση συνήθους ετοιμότητας για την επίλυση ζητημάτων συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω δασικών πυρκαγιών, όπως επίσης και ζητημάτων που αφορούν τη συνεργασία με τις εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας.
- Προεδρεύει του Συντονιστικού Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ) στη φάση συνήθους ετοιμότητας για την επίλυση ζητημάτων συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω δασικών πυρκαγιών, όπως επίσης και ζητημάτων που αφορούν τη συνεργασία με τις εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας.
- Ιεραρχεί και δρομολογεί, κατά το μέρος που τον αφορά, τα μέτρα, έργα και δράσεις που προτάθηκαν στο ανωτέρω Συντονιστικό Τοπικό Όργανο.
2.2 Αντιδήμαρχος θεμάτων Πολιτικής Προστασίας
Συνδράμει τον Δήμαρχο στο Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ) και δύναται να τον αντικαθιστά, κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης από τον Δήμαρχο, σε περίπτωση κωλύματος ή απουσίας του.
2.3 Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου
- Συγκαλεί, κατόπιν εντολής του Δημάρχου, το Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (ΣΤΟ) στη φάση συνήθους ετοιμότητας για την επίλυση ζητημάτων συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω δασικών πυρκαγιών, όπως επίσης και ζητημάτων που αφορούν τη συνεργασία με τις εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας.
- Προχωρά στη διαμόρφωση του τελικού σχεδιασμού του Δήμου «ΟΝΟΜΑ ΔΗΜΟΥ» για πρόληψη και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κινδύνων που προέρχονται από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Δημάρχου «ΟΝΟΜΑ ΔΗΜΟΥ» και με βάση τα μέτρα, έργα και δράσεις που προτάθηκαν στο ανωτέρω Συντονιστικό Τοπικό Όργανο.
2.4 Γραμματέας του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου του Δήμου
Διαβιβάζει τα πρακτικά του ΣΤΟ στο Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, στους εκπροσωπούμενους στο ΣΤΟ φορείς, στη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας και στη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, για την ενημέρωση του Περιφερειάρχη και του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αντίστοιχα, στο πλαίσιο της αμοιβαίας συνεργασίας και διαλειτουργικότητας μεταξύ των φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
3. Δράσεις αυξημένης ετοιμότητας του Δήμου για τις περιοχές που το επόμενο 24-ωρο είναι μεγάλος ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών
3.1 Δήμαρχος
Ο Δήμαρχος λαμβάνοντας υπόψη τον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς, που εκδίδεται από την ΓΓΠΠ και τα ιδιαίτερα προειδοποιητικά σήματα που εκδίδονται από το ΕΣΚΕΔΙΚ για το λόγο αυτό:
- Θέτει σε ετοιμότητα το προσωπικό και τα μέσα του Δήμου «ΟΝΟΜΑ ΔΗΜΟΥ» προκειμένου να υποστηρίξουν άμεσα το έργο του Πυροσβεστικού Σώματος στην καταστολή δασικών πυρκαγιών
- Θέτει σε ετοιμότητα το προσωπικό και τα μέσα του Δήμου «ΟΝΟΜΑ ΔΗΜΟΥ» για την άμεση αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών. Επίσης,
- Συμμετέχει στο Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας (ΣΟΠΠ), εφόσον προσκληθεί για τη λήψη επιπρόσθετων μέτρων πρόληψης και ετοιμότητας Πολιτικής Προστασίας στα όρια της Περιφερειακής Ενότητας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν άμεσα τυχόν προβλήματα που ενδέχεται να προκληθούν από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών.
- Δίνει εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την υποστήριξη στο έργο του ΠΣ για τη λήψη μέτρων αυξημένης επιτήρησης σε δάση και δασικές εκτάσεις για τον έγκαιρο εντοπισμό δασικών πυρκαγιών, με την ενεργοποίηση εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας που δραστηριοποιούνται στα όρια του Δήμου.
- Δίνει εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την ενημέρωση του κοινού σε τοπικό επίπεδο, βάσει των δελτίων τύπου που εκδίδονται από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, για τις περιοχές που η πρόβλεψη του κινδύνου εκτιμάται από πολύ υψηλή (κατηγορία 4) έως κατάσταση συναγερμού (κατηγορία 5) με στόχο την αποφυγή ενεργειών που μπορεί να προκαλέσουν πυρκαγιά από αμέλεια.
- Δίνει εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την λήψη επιπλέον μέτρων για την αποφυγή πρόκλησης πυρκαγιάς σε χώρους ανεξέλεγκτης εναπόθεσης αστικών απορριμμάτων, σε συνεργασία με την Δ/νση Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου του Δήμου.
3.2 Αντιδήμαρχος θεμάτων Πολιτικής Προστασίας
Συνδράμει τον Δήμαρχο στο έργο του και παρακολουθεί την υλοποίηση των μέτρων και δράσεων αυξημένης ετοιμότητας του Δήμου, σε συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου και τις λοιπές αρμόδιες οργανικές μονάδες του Δήμου.
3.3 Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου
- Ενεργοποίηση των εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας που δραστηριοποιούνται στα όρια του Δήμου για την υποστήριξη του έργου του ΠΣ στη λήψη μέτρων αυξημένης επιτήρησης σε δάση και δασικές εκτάσεις για τον έγκαιρο εντοπισμό δασικών πυρκαγιών,
- Ενημέρωση του κοινού σε τοπικό επίπεδο, βάσει των δελτίων τύπου που εκδίδονται από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, για τις περιοχές που η πρόβλεψη του κινδύνου εκτιμάται από πολύ υψηλή (κατηγορία 4) έως κατάσταση συναγερμού (κατηγορία 5) με στόχο την αποφυγή ενεργειών που μπορεί να προκαλέσουν πυρκαγιά από αμέλεια
- Συνεργασία με την Δ/νση Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου του Δήμου για λήψη επιπλέον μέτρων για την αποφυγή πρόκλησης πυρκαγιάς σε χώρους ανεξέλεγκτης εναπόθεσης αστικών απορριμμάτων
- Επικαιροποίηση καταλόγου των άμεσα διαθέσιμων επιχειρησιακών μέσων που διαθέτει ο Δήμος, καθώς και των μέσων που δύναται να διατεθούν μέσω του μνημονίου συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, καθώς και για την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους και ενημέρωση του Δημάρχου
- Ενημέρωση των Προέδρων Τοπικών Κοινοτήτων για τον αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς
3.4 Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου
- Έλεγχος άμεσα διαθέσιμου εξοπλισμού και μέσων που δύναται να χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη του έργου του ΠΣ καθώς και για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών
- Ενημέρωση του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για τα άμεσα διαθέσιμα επιχειρησιακά μέσα που διαθέτει ο Δήμος για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, καθώς και για την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους
3.5 Πρόεδροι Τοπικών Κοινοτήτων Δήμου
Θέτουν σε ετοιμότητα τις ομάδες πυρασφάλειας των τοπικών κοινοτήτων
4. Κινητοποίηση σε τοπικό επίπεδο
Οι Δήμαρχοι, μετά την ενημέρωσή τους από το οικείο Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας για την εκδήλωση δασικής πυρκαγιάς στην περιοχή ευθύνης τους, κινητοποιούν δια των Γραφείων Πολιτικής Προστασίας των Δήμων, το επιχειρησιακά εμπλεκόμενο δυναμικό και τα μέσα πολιτικής προστασίας του Δήμου, προκειμένου να δρομολογήσουν δράσεις όπως αυτές αναφέρονται στα Κεφάλαια 6.5 και 6.6 του παρόντος.
Επίσης οι Δήμαρχοι, με βάση την ενημέρωση για την αναμενόμενη πορεία εξέλιξης του καταστροφικού φαινομένου από τον εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου, δύναται προς υποβοήθηση του έργου τους να συγκαλούν τα Συντονιστικά Τοπικά Όργανα (Σ.Τ.Ο.) με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό των φορέων που εμπλέκονται σε επίπεδο Δήμου σε δράσεις υποστήριξης του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, καθώς και σε δράσεις πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα Κεφάλαια 6.5 και 6.6 του παρόντος.
5. Οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών
Βάσει του ν. 4662/2020 (παρ. 4, άρθρο 23) το Σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένα προαπαιτούμενα που αφορούν την προληπτική οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών.
Στη σχετική εγκύκλιο (Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, Αρ. Πρωτ. A1161 /18-04-2023, ΑΔΑ: ΑΔΑ: 6ΡΜΙ46ΝΠΙΘ-738) με τίτλο «Κατευθυντήριες οδηγίες για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών για λόγους προστασίας από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εξαιτίας δασικών πυρκαγιών και οδηγίες για την σύνταξη ειδικών σχεδίων στα πλαίσια εφαρμογής του αρθ. 23 παρ. 4 του ν. 4662/2020» αναφέρεται ότι η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών εξετάζεται ως μέτρο προληπτικής προστασίας τους, “έχει χαρακτήρα μη υποχρεωτικό”, πρέπει να δρομολογείται εγκαίρως και εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που ο κίνδυνος παραμονής στους οικισμούς είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο στον οποίο μπορεί να εκτεθούν κατά την μετακίνησή τους (εκτός των οικισμών) προς τον ασφαλή χώρο. Όπως αναφέρεται στην σχετική εγκύκλιο “η δράση της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης ως μέτρο αποφασίζεται και δρομολογείται μόνον όταν εξασφαλίζονται εγκαίρως οι σχετικές πληροφορίες που συνδέονται με την αναμενομένη πορεία εξέλιξης μιας δασικής πυρκαγιάς, ο συντονισμός μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων και η καλή οργάνωση για την ασφαλή υλοποίησή της. Σε αντίθετη περίπτωση η δράση αυτή εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε επιχείρηση διάσωσης”. Επιπλέον το εδάφιο α της παρ. 4 του άρθρο 23 του ν. 4662/2020 προβλέπει ότι κάθε Σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων “διαδικασίες για τη λήψη απόφασης οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους, από εν εξελίξει ή από επαπειλούμενο κίνδυνο ή απειλή”. Η οργανωμένη απομάκρυνση υπόκειται σε περιορισμούς και για να πραγματοποιηθεί πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, κάτι που περιγράφεται στην εγκύκλιο και τεκμηριώνεται επίσης, από την επιστήμη των δασικών πυρκαγιών και τη διεθνή εμπειρία.
Η απομάκρυνση των πολιτών από οικισμούς ή χωριά είναι μία σύνθετη διαδικασία (Li 2020) και εκείνοι που την εισηγούνται ή/και την υλοποιούν, πριν προβούν στις σχετικές ενέργειες χρειάζεται να λαμβάνουν υπόψη πολλούς παράγοντες όπως τον ρυθμό εξάπλωσης της πυρκαγιάς, τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν όσοι θέλουν να απομακρυνθούν και την εκτιμώμενη κυκλοφορία των οχημάτων(Cova et al., 2011). Η μη έγκαιρη, καθυστερημένη απόφαση για απομάκρυνση όταν δεν υπάρχει χρόνος για κάτι τέτοιο, μπορεί να οδηγήσει σε δυστυχήματα (Anguelova et al. 2010).
Η εύρεση ανθεκτικών στη δασική πυρκαγιά κτιρίων, εντός του οικισμού που απειλείται από τη πυρκαγιά, είναι μια λογική και πραγματοποιήσιμη επιλογή ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είναι η μοναδική επιλογή. Όταν δεν υπάρχει χρόνος για ασφαλή απομάκρυνση και οι πολίτες είναι ουσιαστικά παγιδευμένοι για κάποιο χρονικό διάστημα εντός των οικισμών, η ύπαρξη ανθεκτικών κτιρίων τα οποία λειτουργούν ως καταφύγια, είναι ζωτικής σημασίας.
Η καταφυγή εντός ανθεκτικών στη δασική πυρκαγιά κτιρίων είναι η ενδεδειγμένη επιλογή όταν η απομάκρυνση θεωρείται ως υπερβολικά επικίνδυνη επιλογή. Συνήθως η ακριβής θέση και ένταση μιας γρήγορα εξελισσόμενης πυρκαγιάς που πλησιάζει τον οικισμό δεν είναι γνωστές και το περιθώριο για ασφαλή απομάκρυνση μπορεί να είναι είτε επικίνδυνα μικρό ή ανύπαρκτο. Σε αυτήν την περίπτωση είναι γενικά προτιμότερο να αναζητήσει κανείς ανθεκτικό στη δασική πυρκαγιά κτίριο εντός του οικισμού παρά να διακινδυνεύσει να εγκλωβιστεί από την πυρκαγιά κατά την προσπάθεια απομάκρυνσης. Ένα ανθεκτικό στην πυρκαγιά κτίριο μπορεί να προστατέψει όποιον παραμείνει μέσα σε αυτό κατά το πέρασμα της πυρκαγιάς από την περιοχή στην οποία βρίσκεται.
Τα περισσότερα κτίρια στην Ελλάδα είναι κυρίως δομημένα από ανθεκτικά στη φωτιά υλικά (Xanthopoulos et al., 2011), έχουν φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα, τούβλα, πέτρες και κεραμίδια στη σκεπή. Παρόλα αυτά, αρκετά κτίρια έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί από πυρκαγιές στις ζώνες μίξης δασών-οικισμών αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, η καταστροφή ή οι ζημιές είναι το αποτέλεσμα της ανάφλεξης υλικών στο εσωτερικό του κτιρίου καθώς η φωτιά κατάφερε να εισέλθει στα κτίρια από ανοίγματα ή από αδύναμα σημεία (Caballero, 2004; Xanthopoulos et al., 2011), όπως η στέγη, τα παράθυρα, η καμινάδα ή οι υδρορροές. Πάντως, στον Ευρωπαϊκό νότο (χώρες της Μεσογείου), η καταστροφή κτιρίων συμβαίνει σ’ ένα ελάχιστο κλάσμα του αριθμού των κτιρίων που απειλούνται από την πυρκαγιά (Caballero, 2004).
Η επικοινωνία με τους πολίτες και η ενημέρωσή τους για την προστασία τους από τις δασικές πυρκαγιές πριν από την αντιπυρική περίοδο (Olsen and Shindler 2007, Government of Alberta 2013, Αθανασίου 2022 α,β) παίζουν καταλυτικό ρόλο και αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα πραγματοποίησης έγκαιρων και ασφαλών απομακρύνσεων, οργανωμένων ή μη. Επίσης, χρειάζεται οι οδηγίες που οι φορείς δίνουν στους πολίτες να είναι σαφείς και να υπάρχει κοινά συμφωνημένο και δοκιμασμένο σχέδιο έτσι ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο η πιθανότητα δυστυχήματος (Eriksen et al 2016).
6. Δράσεις του Δήμου στην αντιμετώπιση κινδύνων λόγω δασικών πυρκαγιών μετά την εκδήλωσή τους
6.1 Δήμαρχος
Συντονισμός δράσεων και διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων, εντός των ορίων του Δήμου, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με το άρθρο 13 του ν. 3013/2002.
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για άμεση κινητοποίηση των υπαλλήλων του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, για συλλογή περαιτέρω πληροφοριών, μετά από σχετική ενημέρωση για έναρξη πυρκαγιάς εντός των διοικητικών τους ορίων από το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου ή την αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία και σε συνεννόηση με αυτή.
Εντολή προς τη Δ/νση Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου για ετοιμότητα διάθεσης προσωπικού και μέσων που διαθέτει (υδροφόρα οχήματα, μηχανήματα έργων, κλπ.) για την υποστήριξη του έργου της καταστολής των δασικών πυρκαγιών που διενεργείται με ευθύνη του Π.Σ
Απόφαση για την διάθεση προσωπικού και μέσων που διαθέτει ο Δήμος (υδροφόρα οχήματα, μηχανήματα έργων, κλπ.) για την υποστήριξη του έργου της καταστολής των δασικών πυρκαγιών που διενεργείται με ευθύνη του Π.Σ., κατόπιν σχετικού αιτήματος, στα πλαίσια εφαρμογής της ΚΥΑ 12030/ Φ109.1/1999.
Συντονισμός δράσεων και διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων, εντός των ορίων του Δήμου, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με το άρθρο 13 του ν. 3013/2002.
Εντολή για συνδρομή προσωπικού και μέσων του Δήμου σε όμορους Δήμους μετά από σχετική συνεννόηση με τους αρμόδιους Δημάρχους.
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για υποβολή αιτήματος συνδρομής με υλικά και μέσα προς ενίσχυση του έργου του Δήμου στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, από όμορους Δήμους, την οικεία Περιφέρεια, Αποκεντρωμένη Διοίκηση ή το ΕΣΚΕΔΙΚ.
Λήψη και εκτέλεση της απόφασης για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των πολιτών, για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους από εξελισσόμενη ή από επικείμενη καταστροφή, στα πλαίσια εφαρμογής των άρθρων 27 και 29 του ν. 4662/20
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την ενεργοποίηση εφόσον συντρέχουν λόγοι, των μνημονίων συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, καθώς και την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος για τον έλεγχο και την καταστολή τους.
Εντολή του Δημάρχου προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για σύγκληση του ΣΤΟ, εφόσον κρίνεται αναγκαίο.
Σε περίπτωση που η πυρκαγιά εκδηλώθηκε πλησίον χώρου διάθεσης απορριμμάτων ο Δήμαρχος κατά την κρίση του κινητοποιεί την Δ/νση Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου του Δήμου για να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του χώρου.
Ενημερώνει τον Περιφερειάρχη και τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την τρέχουσα κατάσταση.
Αιτείται από τον Περιφερειάρχη την κήρυξη της περιοχής που πλήττεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εφόσον συντρέχουν λόγοι.
Βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με τον Αντιπεριφερειάρχη της Π.Ε. στις περιπτώσεις που ο Αντιπεριφερειάρχης συντονίζει και εποπτεύει την διάθεση προσωπικού και μέσων των αρμόδιων υπηρεσιών της Περιφέρειας που λειτουργούν στα όρια της Περιφερειακής τους Ενότητας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών.
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για παραμονή, μερική αποκλιμάκωση ή ολική αποκλιμάκωση των πόρων που έχουν διατεθεί με ευθύνη των Δημάρχων για την υποβοήθηση του έργου του ΠΣ, μετά από σχετική συνεννόηση των ανωτέρω με τον επικεφαλής Αξιωματικό του ΠΣ που διοικεί το συμβάν.
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την ενεργοποίηση εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας που δραστηριοποιούνται στο Δήμο για υποστηρικτικές δράσεις στο έργο του Δήμου
Ενημέρωση κοινού για δράσεις πολιτικής προστασίας που δρομολογούνται από το Δήμο για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών, καθώς και για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας
6.2 Αντιδήμαρχος θεμάτων Πολιτικής Προστασίας
- Συνδράμει τον Δήμαρχο στο έργο του συντονισμού δράσεων και διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων, εντός των ορίων του Δήμου, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών,
- Παρακολουθεί την υλοποίηση των δράσεων του Δήμου «ΟΝΟΜΑ ΔΗΜΟΥ» στην αντιμετώπιση κινδύνων λόγω δασικών πυρκαγιών μετά την εκδήλωσή τους, σε συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου και τις λοιπές αρμόδιες οργανικές μονάδες του Δήμου
6.3 Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου
- Άμεση ενημέρωση του Δημάρχου για έναρξη πυρκαγιάς εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου και συλλογή περαιτέρω πληροφοριών από την αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία
- Άμεση ενημέρωση της Δ/νσης Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου που εμπλέκεται σε αρχικό στάδιο, με στόχο την άμεση κινητοποίησή της, μετά από σχετική εντολή Δημάρχου.
- Συνεχής επικοινωνία με την αρμόδια ΠΥ για τη συλλογή περαιτέρω πληροφοριών που συνδέονται με την εξέλιξη της πυρκαγιάς.
- Άμεση επικοινωνία με το Τμήμα Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας, τη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας και τη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για λόγους αμοιβαίας ενημέρωσης και συντονισμού στη διαχείριση πόρων.
- Ενεργοποίηση του μνημονίου ενεργειών για περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών που προέρχονται από δασικές πυρκαγιές.
- Ενεργοποίηση μνημονίου συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς, μετά από σχετική εντολή Δημάρχου, για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων για την ενίσχυση του έργου της καταστολής, που διενεργείται με ευθύνη του ΠΣ, σε περίπτωση που αυτοί ζητηθούν από το ΠΣ.
- Συλλογή πληροφοριών σχετικά με την εξέλιξη των επιχειρήσεων καταστολής της δασικής πυρκαγιάς από την αρμόδια Πυροσβεστική Αρχή, καθώς και των συνεπειών που προκλήθηκαν ή ενδέχεται να προκληθούν από την εξέλιξή της και ενημέρωση του Δημάρχου.
- Υποβολή αιτήματος, μετά από σχετική εντολή Δημάρχου, για συνδρομή με υλικά και μέσα προς ενίσχυση του έργου του Δήμου στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, από όμορους Δήμους, την οικεία Περιφέρεια και Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
- Τηρεί κατάσταση με τα διατιθέμενα μέσα και προσωπικό που με εντολή Δημάρχου έχουν εμπλακεί προς υποβοήθηση του έργου του ΠΣ, καθώς και για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση του φαινομένου.
- Ενεργοποιεί εφόσον επιβάλλεται από την υφιστάμενη κατάσταση το μνημόνιο ενεργειών για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών, μετά από σχετική εντολή του Δημάρχου.
- Μεριμνά για τη σύγκληση του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου (ΣΤΟ) κατόπιν εντολής του Δημάρχου και σύμφωνα με τα οριζόμενα στο αρθ. 13, ν.3013/2002.
- Εξασφαλίζει την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών των πολιτών που έχουν καταφύγει στους προκαθορισμένους χώρους συγκέντρωσης, σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών λόγω δασικών πυρκαγιών (χώροι καταφυγής).
- Ενημερώνει το ΕΣΚΕΔΙΚ σχετικά με την εξέλιξη των δράσεων του Δήμου για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών.
- Ενημερώνει για την παραμονή, μερική αποκλιμάκωση ή ολική αποκλιμάκωση των πόρων που έχουν διατεθεί με εντολή του Δημάρχου για την υποβοήθηση του έργου του ΠΣ
- Ενεργοποίηση εθελοντικών οργανώσεων πολιτικής προστασίας που δραστηριοποιούνται στο Δήμο για υποστηρικτικές δράσεις στο έργο του Δήμου
- Ενημέρωση κοινού για δράσεις πολιτικής προστασίας που δρομολογούνται από το Δήμο για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών, καθώς και για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας
6.4 Πρόεδροι Τοπικών Κοινοτήτων Δήμου
- Ενεργοποιούν τις ομάδες πυρασφάλειας των τοπικών κοινοτήτων
- Ενημερώνουν τον Δήμαρχο για την επικρατούσα κατάσταση στην οικεία Κοινότητα
7. Δράσεις του Δήμου στην άμεση/βραχεία διαχείριση συνεπειών
7.1 Δήμαρχος
Συντονισμός δράσεων και διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων, εντός των ορίων του Δήμου, για την άμεση/βραχεία διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με το άρθρο 13 του ν. 3013/2002.
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για ολική αποκλιμάκωση των πόρων που έχουν διατεθεί με ευθύνη των Δημάρχων για την υποβοήθηση του έργου του ΠΣ, μετά από σχετική συνεννόηση των ανωτέρω με τον επικεφαλής Αξιωματικό του ΠΣ που διοικεί το συμβάν.
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για παραμονή, μερική αποκλιμάκωση ή ολική αποκλιμάκωση των πόρων που έχουν διατεθεί με ευθύνη των Δημάρχων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών.
Εκτίμηση του αριθμού των πολιτών για τους οποίους θα πρέπει να εξασφαλιστούν άμεσα καταλύματα, με βάση τις πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των κατοικιών που έχουν καεί ή υποστεί σοβαρές ζημιές στην περιοχή ευθύνης τους, και ενημέρωση του Περιφερειάρχη, και του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, για το συνολικό αριθμό των πολιτών στην περιοχή ευθύνης τους για τους οποίους θα πρέπει να εξασφαλιστούν άμεσα καταλύματα, οι κατοικίες των οποίων έχουν καεί ή υποστεί σοβαρές ζημιές
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου την γνωστοποίηση μέσω ανακοινώσεων ή δελτίων τύπου στα τοπικά μέσα ενημέρωσης και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τη λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής στην οποία μπορούν να απευθύνονται οι πολίτες που οι ιδιοκτησίες τους έχουν πληγεί και χρειάζονται άμεση προσωρινή διαμονή
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την ενεργοποίηση εφόσον συντρέχουν λόγοι, των μνημονίων συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων για την άμεση/βραχεία διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών
Εντολή προς το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για την επιστροφή των πολιτών που απομακρύνθηκαν προληπτικά από την πληγείσα περιοχή όπου διαβιούν, εφόσον χρειάζονται μεταφορά.
Εντολή στις Τεχνικές Υπηρεσίες, στη Δ/νση Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου καθώς και στην ΔΕΥΑ του Δήμου για άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας υποδομών αρμοδιότητάς τους (δίκτυα ύδρευσης, οδικό δίκτυο, κλπ), η λειτουργία των οποίων παρουσιάζει δυσχέρειες ή διακόπηκε λόγω δασικών πυρκαγιών.
Εντολή στις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου για τον έλεγχο υποδομών και τεχνικών έργων αρμοδιότητάς τους, τα οποία βρίσκονται εντός της πληγείσας περιοχής, για τη διαπίστωση ζημιών.
Εντολή στην Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου για την καταγραφή και εκτίμηση ζημιών σε κατοικίες, από τις επιτροπές που έχουν συγκροτηθεί για το σκοπό αυτό, προκειμένου να χορηγηθούν οι προβλεπόμενες οικονομικές ενισχύσεις για την κάλυψη των πρώτων αναγκών τους, για επισκευές κύριας οικίας ή αντικατάσταση οικοσκευής Εντολή στην Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου για την αποστολή στην Περιφέρεια καταλόγου των αυτοψιών των πληγέντων κτιρίων για την υποβολή αιτήματος οριοθέτησης της πληγείσας περιοχής και χορήγησης στεγαστικής συνδρομής
7.2 Αντιδήμαρχος θεμάτων Πολιτικής Προστασίας
Συνδράμει τον Δήμαρχο στο έργο του συντονισμού δράσεων και διάθεσης του απαραίτητου δυναμικού και μέσων, εντός των ορίων του Δήμου, για την άμεση/βραχεία διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών,
Παρακολουθεί την υλοποίηση των δράσεων του Δήμου «ΟΝΟΜΑ ΔΗΜΟΥ» για την άμεση/βραχεία διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών, σε συνεργασία με το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου και τις λοιπές αρμόδιες οργανικές μονάδες του Δήμου.
7.3 Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου
Συλλέγει πληροφορίες και ενημερώνει το Δήμαρχο για το συνολικό αριθμό των πολιτών στην περιοχή ευθύνης τους, οι κατοικίες των οποίων έχουν καεί ή υποστεί σοβαρές ζημιές.
Εύρεση καταλυμάτων για τους πολίτες του Δήμου οι κατοικίες των οποίων έχουν καεί ή υποστεί σοβαρές ζημιές, σε συνεργασία με τη Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της
Κινητοποιεί με εντολή Δημάρχου τις Τεχνικές Υπηρεσίες, τη Δ/νση Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου καθώς και την ΔΕΥΑ του Δήμου για άμεσο έλεγχο και αποκατάσταση της λειτουργίας υποδομών αρμοδιότητάς τους (δίκτυα ύδρευσης, οδικό δίκτυο, κλπ), η λειτουργία των οποίων παρουσιάζει δυσχέρειες ή διακόπηκε λόγω δασικών πυρκαγιών
Ενημερώνει για την παραμονή, μερική αποκλιμάκωση ή ολική αποκλιμάκωση των πόρων που έχουν διατεθεί με εντολή του Δημάρχου για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών
Ενεργοποιεί Εθελοντικές Οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας που δραστηριοποιούνται στο Δήμο για υποστηρικτικές δράσεις στο έργο του Δήμου «ΟΝΟΜΑ ΔΗΜΟΥ» στην άμεση/βραχεία διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών
Ενεργοποιεί μνημόνιο συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς, μετά από σχετική εντολή Δημάρχου, για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων για την άμεση/βραχεία διαχείριση συνεπειών λόγω δασικών πυρκαγιών.
Μεριμνά για την άμεση απομάκρυνση υλικών και μέσων του Δήμου που χρησιμοποιήθηκαν ή καταστράφηκαν κατά το στάδιο της καταστολής του φαινομένου.
Ενημερώνει το ΕΣΚΕΔΙΚ σχετικά με την εξέλιξη των δράσεων αποκατάστασης και διαχείριση των συνεπειών του Δήμου.
7.4 Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου
Αποστολή συνεργείων για άμεσο έλεγχο και αποκατάσταση της λειτουργίας υποδομών αρμοδιότητάς τους (οδικό δίκτυο, τεχνικά έργα, κλπ)
7.5 ΔΕΥΑ του Δήμου
Αποστολή συνεργείων για άμεσο έλεγχο και αποκατάσταση της λειτουργίας τυχόν βλαβών στο δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης
7.6 Υπηρεσία Πρόνοιας του Δήμου
- Αποστολή επιτροπών για την καταγραφή και εκτίμηση ζημιών σε κατοικίες που προκλήθηκαν από τη δασική πυρκαγιά προκειμένου να χορηγηθούν οι προβλεπόμενες οικονομικές ενισχύσεις για την κάλυψη των πρώτων αναγκών τους, για επισκευές κύριας οικίας ή αντικατάσταση οικοσκευής
- Αποστολή αιτήματος στη Διεύθυνση Οικονομικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής / Τμήμα Επιχορηγήσεων Τ.Α. του Υπουργείου Εσωτερικών για χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης σε όσους περιήλθαν σε κατάσταση ανάγκης συνεπεία της δασικής πυρκαγιάς
- Αποστολή στην Περιφέρεια καταλόγου των αυτοψιών των πληγέντων κτιρίων για την υποβολή αιτήματος οριοθέτησης της πληγείσας περιοχής και χορήγησης στεγαστικής συνδρομής
7.7 Πρόεδροι Τοπικών Κοινοτήτων Δήμου
Λαμβάνουν μέτρα για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών επείγοντος χαρακτήρα στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης και σε εξαιρετικές περιπτώσεις αναθέτουν την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης ζημιών μικρής κλίμακας εάν από την καθυστέρηση αποκατάστασης δημιουργείται άμεσος κίνδυνος για την επαρκή υδροδότηση της τοπικής κοινότητας, ενημερώνοντας εγγράφως για το λόγο αυτόν τον αρμόδιο Αντιδήμαρχο ή τον Πρόεδρο της ΔΕΥΑ.
8. Πόροι για αποκατάσταση καμένων εκτάσεων
Για την εκτέλεση δασοτεχνικών έργων σε δάση και δασικές εκτάσεις για την την αποκατάσταση από τις υπηρεσίες του Δήμου, εφόσον ο Δήμος είναι δασοκτήμονας με βάση την δασική νομοθεσία. Οι Δήμοι κάτοχοι ή διαχειριστές δασών και δασικών εκτάσεων και οι ενώσεις του (ΦΕΚ Β΄ 2219/6-4-2023, ΦΕΚ Β΄2834/5-7-2019) μπορούν για παράδειγμα να αντλήσουν πόρους από το Υπομέτρο 8.4 “Αποκατάσταση ζημιών σε δάση εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, φυσικών καταστροφών και καταστροφικών συμβάντων του Μέτρου 08 (Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στην βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2020). Οι επιλέξιμες δαπάνες του υπομέτρου 8.4 είναι:
- απομάκρυνση καμένων κορμών,
- δαπάνες έργων αναδασώσεων για την αποκατάσταση του δασοκομικού δυναμικού, συμπεριλαμβανομένων των περιφράξεων,
- δαπάνες κατασκευής ορεινών αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων,
- δαπάνες αποκατάστασης άλλων επενδύσεων και υποδομών, όπως υποδομές ορεινών υδρονομικών έργων που καταστράφηκαν από πλημμύρες, κατολισθήσεις κ.λπ.,
- συνοδευτικά έργα που σχετίζονται με την υλοποίηση των ανωτέρω.
Ως πεδίο εφαρμογής ορίζονται όλα τα δάση και οι δασικές εκτάσεις της επικράτειας, εφόσον πληρούνται οι όροι επιλεξιμότητας του άρθρου 34 του Καν (ΕΕ) 702/2014 και συγκεκριμένα:
- υπάρχει επίσημη αναγνώριση από τις κατά τόπους δασικές υπηρεσίες, ότι έχει υπάρξει πυρκαγιά, θεομηνία, δυσμενές κλιματικό φαινόμενο το οποίο μπορεί να εξομοιωθεί με θεομηνία, άλλο δυσμενές κλιματικό φαινόμενο, καταστροφικό συμβάν ή συμβάν που σχετίζεται με την αλλαγή του κλίματος, και το συμβάν που αναφέρεται στο στοιχείο α) της παρούσας παραγράφου, έχει προκαλέσει την καταστροφή τουλάχιστον του 20 % του σχετικού δασικού δυναμικού,
- η υλοποίηση κάθε δράσης πραγματοποιείται με βάση σχετική μελέτη/τεχνική έκθεση, ανάλογα με το είδος της,
- οι δράσεις για τα δημόσια δάση περιλαμβάνονται στο ετήσιο πρόγραμμα έργων και εργασιών των Δασικών Υπηρεσιών,
- οι δράσεις για τα ιδιωτικά δάση είναι συμβατές με το εγκεκριμένο διαχειριστικό σχέδιο του δάσους ή της τεχνικής έκθεσης ή του πίνακα υλοτομίας.
Από το ΦΕΚ Β΄2542/18-04-2023 (Καθορισμός του τρόπου υπολογισμού του κόστους (μέσης τιμής) αναδάσωσης) παρατίθεται η τεχνική και μαθηματική παραμετροποίηση του τρόπου υπολογισμού του κόστους δαπάνης αναδάσωσης.
9. Μέσα Επικοινωνίας
Στον Δήμο χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα μέσα επικοινωνίας (ενδεικτικά):
α) Σταθερά τηλέφωνα του Δήμου. Στο Παράρτημα ΙΙ αναφέρονται αναλυτικά τα σταθερά τηλέφωνα των υπευθύνων για δράσεις πολιτικής προστασίας
β) Κινητά τηλέφωνα των υπευθύνων για δράσεις πολιτικής προστασίας. Στο Παράρτημα ΙΙ αναφέρονται αναλυτικά τα κινητά τηλέφωνα των υπευθύνων για δράσεις πολιτικής προστασίας
γ) Σταθμός βάσης ασυρμάτου με 4 ασύρματες συσκευές, οι οποίες έχουν δοθεί στους:
- Δήμαρχο
- Αντιδήμαρχο για θέματα Πολιτικής Προστασίας
- Προϊστάμενο του Τμήματος Πολιτικής Προστασίας
- Προϊστάμενο των Τεχνικών Υπηρεσιών
- Οι ασύρματη επικοινωνία πραγματοποιείται στην συχνότητα
δ) Στο Δήμο δραστηριοποιείται η Ομάδα Ραδιοερασιτεχνών «…………………….» η οποία δύναται, κατόπιν ενεργοποίησής της από το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας να συνδράμει στις επικοινωνίες του Δήμου με άλλους φορείς και υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο.
10. Ροή Πληροφοριών
Για τις ανάγκες του παρόντος Πρότυπου Σχεδίου αποδίδονται ενδεικτικά ενέργειες και δράσεις σε οργανικές μονάδες του Δήμου (Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας, Τεχνικές Υπηρεσίες, κλπ) και σε άλλα όργανα του Δήμου (Αντιδήμαρχος, Πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας, κλπ). Νοείται ότι για το Σχέδιο του Δήμου οι δράσεις θα πρέπει να αποδοθούν στις αρμόδιες οργανικές μονάδες του Δήμου ή σε άλλα όργανα του Δήμου (Αντιδήμαρχος, Πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας, κλπ), σύμφωνα με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου και τις εκάστοτε εξουσιοδοτικές πράξεις του Δημάρχου.
10.1 Καθημερινή αποστολή χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς και αποστολή προειδοποιητικού σήματος από το ΕΣΚΕΔΙΚ.
ΟΜΑΔΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΓΓΠΠ προς ΕΣΚΕΔΙΚ προς Δ/ΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ προς Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Δήμου
Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Δήμου προς:
- Δήμαρχο
- Αντιδήμαρχο Πολιτικής Προστασίας
- Δ/ντή Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου
- Εθελοντικές οργανώσεις πολιτικής προστασίας
- Προέδρους Τοπικών Κοινοτήτων
10.2 Αναγγελία – αρχική ειδοποίηση
ΑΡΜΟΔΙΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ προς ΠΕΚΕ προς Τμήμα ΠΠ Δήμου
Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Δήμου προς:
- Δήμαρχο
- Αντιδήμαρχο Πολιτικής Προστασίας
- Δ/ντή Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου
- Πρόεδρο ΔΕΥΑ
- Προέδρους Τοπικών Κοινοτήτων
- Τμήμα Πολιτικής Προστασίας ΠΕ
- Εθελοντικές οργανώσεις πολιτικής προστασίας
- ΕΣΚΕΔΙΚ/ΕΣΚΕ
10.3 Ροή πληροφοριών για την υποστήριξη του έργου της καταστολής των δασικών πυρκαγιών.
ΑΡΜΟΔΙΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙA προς Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Δήμου προς ΔΗΜΑΡΧΟΣ προς ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΠ
Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Δήμου προς:
- Δ/ντή Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου
- Πρόεδρο ΔΕΥΑ
- Εθελοντικές οργανώσεις πολιτικής προστασίας
10.4 Ροή πληροφοριών κινητοποίησης φορέων για τη διαχείριση των συνεπειών από δασικές πυρκαγιές (συμπεριλαμβανομένης και της βραχείας αποκατάστασης).
ΔΗΜΑΡΧΟΣ προς ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΠ προς Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Δήμου
Αυτοτελές Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Δήμου προς:
- Δ/ντή Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πρασίνου
- Πρόεδρο ΔΕΥΑ
- Τεχνικές Υπηρεσίες
- Υπηρεσία Πρόνοιας
- Προέδρους Τοπικών Κοινοτήτων
- Τμήμα Πολιτικής Προστασίας ΠΕ
- Εθελοντικές οργανώσεις πολιτικής προστασίας
Σημείωση: Στο στάδιο επιχειρήσεων «Μερικός Έλεγχος» θεωρείται ότι, όταν λόγω των συνθηκών που επικρατούν, της διασποράς και του έργου των δυνάμεων πυρόσβεσης, έχει πλήρως κατασβεστεί το μεγαλύτερο μέρος της περιμέτρου μιας πυρκαγιάς και δεν αναμένεται μεγάλη αύξηση της περιμέτρου της πυρκαγιάς. Το έργο της κατάσβεσης συνεχίζεται έτσι ώστε να οριοθετηθεί η περίμετρος. Στο στάδιο αυτό δεν προβλέπεται αποκλιμάκωση των Φορέων που συμμετέχουν στο έργο της από εδάφους κατάσβεσης.
Στο στάδιο επιχειρήσεων «Έλεγχος - Φύλαξη» θεωρείται ότι η περίμετρος της πυρκαγιάς έχει πλήρως κατασβεστεί και πραγματοποιείται φύλαξη του χώρου για τυχόν αναζωπυρώσεις και μερική αποκλιμάκωση των διατιθέμενων μέσων κατόπιν εισήγησης του επικεφαλής Αξιωματικού του Π.Σ. Το χρονικό διάστημα για το οποίο διαρκεί η φύλαξη για τυχόν αναζωπυρώσεις συνδέεται κατά κανόνα με το είδος της καύσιμης ύλης που βρίσκεται στην περίμετρο της πυρκαγιάς, την έκταση της πυρκαγιάς, τη μορφολογία του εδάφους και τις εκάστοτε καιρικές συνθήκες.
Η φύλαξη του χώρου εκδήλωσης της πυρκαγιάς για τυχόν αναζωπυρώσεις πραγματοποιείται από το Π.Σ. Οι υπηρεσίες του Δήμου και οι Εθελοντικές Ομάδες μπορούν να προσφέρουν επικουρικό έργο.
Στο στάδιο επιχειρήσεων «Πλήρης Κατάσβεση» θεωρείται ότι το συμβάν έχει λήξει και πραγματοποιείται πλήρης αποκλιμάκωση των διατιθέμενων για την κατάσβεση και για τη φύλαξη δυναμικού και μέσων μετά τη σχετική λήψη απόφασης του επικεφαλής Αξιωματικού του Πυροσβεστικού Σώματος που διοικεί το συμβάν.
11. Καταγραφή - Εκτίμηση Ζημιών
Η καταγραφή - εκτίμηση ζημιών πραγματοποιείται από το Π.Σ.
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με με την παρ. 3 άρθρο 29 του ν. 4662/2020 έχει την ευθύνη της τήρησης ειδικού φακέλου για τις γενικές, περιφερειακές ή τοπικές μεγάλης έντασης καταστροφές, όπως αυτές περιγράφονται στο Παράρτημα Α΄ του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ».
Στο ανωτέρω πλαίσιο, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών λόγω δασικών πυρκαγιών και την αποκατάσταση των ζημιών οφείλουν να καταγράφουν τα ανωτέρω στοιχεία με χρονολογική σειρά, έτσι ώστε να είναι δυνατή η κατά περίπτωση ανάλυση του συστήματος κινητοποίησης πολιτικής προστασίας, με στόχο την βελτίωση του σχεδιασμού για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των καταστροφικών φαινομένων και τον μετριασμό των επιπτώσεων στους πολίτες και στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον.
Με βάση τα ανωτέρω καλούνται οι Δ/νσεις Πολιτικής Προστασίας των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων-Περιφερειών να συγκεντρώνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία που συνδέονται με τον φάκελο καταστροφής στις περιπτώσεις περιφερειακών καταστροφών ή τοπικών καταστροφών μεγάλης έντασης εξαιτίας δασικών πυρκαγιών και να τα υποβάλλουν στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας το ταχύτερο δυνατό. Στις περιπτώσεις γενικών καταστροφών η συλλογή όλων των απαραίτητων στοιχείων που συνδέονται με τον φάκελο καταστροφής θα γίνεται με σχετικό αίτημα της Γενικής Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας προς τους εμπλεκόμενους φορείς.
Ζ. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ
Ο απολογισμός των επιμέρους δράσεων πρόληψης, ετοιμότητας - αντιμετώπισης κινδύνου και αποκατάστασης κατέχει ουσιαστικό ρόλο, συμβάλλοντας στη βελτίωση της απόδοσης των υπηρεσιών του Δήμου αλλά και στην αξιολόγηση των προβλημάτων που ανακύπτουν.
1. Απολογισμός Πρόληψης δασικών πυρκαγιών
Η παρακάτω λίστα είναι ενδεικτική και αφορά στις δράσεις της περιόδου σχεδιασμού. Πρέπει να συμπληρώνεται στη λήξη κάθε αντιπυρικής περιόδου, μαζί με την Περιγραφή διαχείρισης της βλάστησης, με στόχο την καλύτερη αξιολόγηση των δράσεων πρόληψης που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο σχεδιασμού.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δείτε σε καλύτερη ανάλυση την λίστα εδώ και σχολιάστε σχετικά στο τρέχον κείμενο. Για τεχνικούς λόγους δεν μπορούν να γίνουν σχόλια απευθείας στον πίνακα της λίστας.
Περιγραφή αφαίρεσης (διαχείρισης) βλάστησης:
- Εκτάσεις (στρ.) / km οδικού δικτύου που καθαρίστηκαν:
- Υπάλληλοι / εξωτ. συνεργάτες που συμμετείχαν στη διαχείριση της βλάστησης:
- Χρονική περίοδος διαχείρισης της βλάστησης:
2. Απολογισμός Ετοιμότητας – Αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών
Η παρακάτω λίστα αφορά στις δράσεις του Δήμου κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου. Πρέπει να συμπληρώνεται στη λήξη κάθε αντιπυρικής περιόδου με στόχο την καλύτερη αξιολόγηση των δράσεων πρόληψης που έλαβαν χώρα κατά την αντιπυρική περίοδο.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δείτε σε καλύτερη ανάλυση την λίστα εδώ και σχολιάστε σχετικά στο τρέχον κείμενο. Για τεχνικούς λόγους δεν μπορούν να γίνουν σχόλια απευθείας στον πίνακα της λίστας.
Σε πόσα περιστατικά υπήρξε εμπλοκή:
Μόνο του Πυροσβεστικού Σώματος;
Του Πυροσβεστικού Σώματος, σε συνδυασμό με το Δήμο και τις εθελοντικές ομάδες;
3. Απολογισμός Αποκατάστασης δασικών πυρκαγιών
Η παρακάτω λίστα αφορά στις δράσεις του Δήμου κατά τη διάρκεια της περιόδου σχεδιασμού, μετά από την αντιπυρική περίοδο. Πρέπει να συμπληρώνεται με στόχο την καλύτερη αξιολόγηση των δράσεων αποκατάστασης που έλαβαν χώρα κατά το μετακαταστροφικό στάδιο.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δείτε σε καλύτερη ανάλυση την λίστα εδώ και σχολιάστε σχετικά στο τρέχον κείμενο. Για τεχνικούς λόγους δεν μπορούν να γίνουν σχόλια απευθείας στον πίνακα της λίστας.
4. Αναθεώρηση και Επικαιροποίηση του Σχεδίου
Η διαδικασία της αναθεώρησης και επικαιροποίησης του Σχεδίου αναφέρεται σε ουσιαστικές αλλαγές στο Σχέδιο και γίνεται εφόσον συντρέχει τουλάχιστον ένας από τους παρακάτω λόγους:
- νέες νομοθετικές ρυθμίσεις που επηρεάζουν τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων στο Σχέδιο Δ/νσεων-Τμημάτων του Φορέα Σχεδίασης ή άλλων Φορέων με τους οποίους αυτός συνεργάζεται,
- ίδρυση Φορέων που εμπλέκονται στην διαχείριση της έκτακτης ανάγκης,
- νέες θεσμικές εθνικές, κοινοτικές ή διεθνείς υποχρεώσεις,
- νέα ανάλυση κινδύνου,
- αποτιμήσεις ασκήσεων στις οποίες συνιστώνται αλλαγές στο Σχέδιο,
- παραγωγή αρνητικών ή θετικών αποτελεσμάτων από προηγούμενες δράσεις.
Η διαδικασία της επικαιροποίησης αναφέρεται στον έλεγχο και ενδεχόμενη αλλαγή συγκεκριμένων στοιχείων του Σχεδίου που δεν επηρεάζουν το σκοπό, τους στόχους του Σχεδίου ή την ιδέα επιχειρήσεων. Ενδεικτικός κατάλογος των στοιχείων που πρέπει να επικαιροποιούνται είναι:
- Στοιχεία επικοινωνίας επιχειρησιακά εμπλεκόμενων υπηρεσιών του Φορέα Σχεδίασης
- Μνημόνια ενεργειών που ενδεχομένως προβλέπονται στο Σχέδιο
- Διαδικασίες και υποδείγματα εντύπων
- Στοιχεία δημιουργηθεισών νέων υποδομών
- Χάρτες ανάλυσης κινδύνου
- Εκπλήρωση στόχων και δράσεων παρελθόντων Σχεδίων.
Η. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Παράρτημα Ι: Ορολογίες (βλ. ν. 4662/2020)
Παράρτημα ΙΙ: Τηλεφωνικός Κατάλογος – Κατάλογος Οχημάτων
Παράρτημα ΙΙΙ: Ευρετήριο Χαρτών